Podstawa komina

Podstawa komina zbudowana z cegły zajmowała znaczną część sieni, tworząc samodzielne pomieszczenie wykorzystywane na tzw. czarną kuchnię (program uprawnienia budowlane na komputer). Górą w narożach umieszczano pochylone żerdzie, a pola między nimi oplatano i polepiano gliną tworząc zwężający się trzon komina sztagowego. Kominy takie, przylegając murowanymi ścianami do izb, mogły przejąć spaliny z kilku palenisk. Urządzenia ogrzewcze w chatach polskich obejmowały: paleniska do gotowania potraw, piece chlebowe i piece ogrzewcze oraz urządzenia do odprowadzania dymu i pary, tj. kapy, otwory w pułapie i kominy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Nad piecem chlebowym niekiedy umieszczano legowiska, w podpiecku zaś, odgrodzonym od izby drewnianym płotkiem, chowano drób lub króliki albo suszono drewno. Na przypiecku można było posiedzieć w miłym cieple, a na zawieszonych opodal pieca poziomych drągach, zwanych poledniami. wysuszyć odzież. Region architektoniczny jest to obszar, na którym występują układy przestrzenne, rozwiązania konstrukcyjne i plastyczne o pokrewnych cechach. W polskiej architekturze ludowej występuje znaczne zróżnicowanie tych rozwiązań zależnie od odrębności kulturowej poszczególnych grup etnicznych, a także warunków naturalnych i czynników społeczno-gospodarczych (uprawnienia budowlane).

Prof. Gerard Ciołek określa regionalne formy osadnictwa i budownictwa wiejskiego jako wypadkowy sił i zjawisk działających w’ czasie, w obrębie pewnej przestrzeni geograficznej zamieszkiwanej przez określoną grupę etniczną. Rozpatrując związek oddziałujących czynników z krainami geograficznymi, wyodrębniono na terenie Polski wiele ugrupowań architektonicznych charakteryzujących się pewną wspólnotą cech i form. Ugrupowania te przebiegają w układzie zbliżonym do równoleżnikowego, a w każdym z nich można wyróżnić co najmniej kilka regionalnych typów’ architektonicznych i odmian (program egzamin ustny). Między regionami rzadko występuje granica, w której zachodzi zasadnicza i szybka zmiana zjawisk. Zmieniają się one stopniowo, tworząc regiony o charakterze przejściowym. Występują też niekiedy enklawy o formach przynależnych do innych regionów, nawet dość odległych. Na przykład na Nizinie Sandomierskiej występują chałupy typu północno-mazowieckiego i kurpiowskiego, a w regionie Gór Świętokrzyskich chałupy są zbliżone w pewnym stopniu do typów chałup karpackich.

Grupy etniczne

Na mapce podano ważniejsze terytoria i grupy etniczne oraz przybliżony zasięg regionów przyrodniczo-geograficznych na terenie Polski. Granice poszczególnych regionów etnograficznych i architektonicznych nie zostały wrysowane, ponieważ wobec przenikania się poszczególnych kultur nie można ich wyraźnie wytyczyć (opinie o programie).

Na terenie Polski spotykamy następujące typy budownictwa regionalnego:
- w Karpatach: łemkowski, sądecki, podhalański, orawski i żywiecki,
- w kotlinach podkarpackich: rzeszowski i krakowski,
- w pasie starych gór i wyżyn: lubelski, kielecki, opoczyński, górnośląski i dolnośląski (sudecki),
- w pasie nizin środkowych: podlaski, kurpiowski, łowicki, kujawski, wielkopolski i lubuski,
- na pojezierzu północnym: mazurski i kaszubski (borowńacki),
- w pasie nizin nadmorskich: warmiński, kaszubski (nadmorski), słowiński i zachodniopomorski.

W niniejszym podręczniku scharakteryzowano jedynie kilka najbardziej wyróżniających się typów budownictwa, aby na podstawie analizy zachodzących podobieństw i różnic wyrobić sobie choćby pogląd ogólny na temat architektury ludowej w Polsce (segregator aktów prawnych).
Szczególną rolę w zaspokajaniu podstawowych potrzeb człowieka, a także w doskonaleniu jego umiejętności budowlanych odegrał dom mieszkalny, którego pierwszą i najpowszechniejszą formę stanowiło mieszkanie wieśniaka (kmiecia), zwane chałupą, chatą, chiczą lub chyżą.

W związku z grupowaniem się ludzkich społeczności powstawały skupiska chałup, tworzące różnego rodzaju osady. Na kształtowanie się zabudowy mieszkalnej wywierały wpływ rozmaite czynniki: rzeźba terenu, krajobraz, rodzaj gleb, stosunki wodne, klimat, przepisy lokacyjne itp.

Formowały one:
- typy zabudowy wsi: samotnice, przysiółki, okólnice, owalnice, przydrożnice, łańcuchówki, rzędówki, szeregówki, wielodrożnice i widlice,
- typy zagród z zabudową wielobudynkową luźną lub częściowo zespoloną, zagrody dwubudynkowe, jednobudynkowe lub z zabudową zwartą zamkniętą w czworobok,
- typy chałup o różnych układach rzutów poziomych, różnej konstrukcji i formie ścian oraz dachów, rozmaitych pokryciach i elementach wystroju zewnętrznego (promocja 3 w 1).