Pomiar

Pomiarem nazywa się porównanie dowolnej wielkości z wielkością tego samego rodzaju umownie przyjętą za jednostkę miary (porównawczą). W niniejszym rozdziale omówiono pomiary związane bezpośrednio z wykonaniem robót budowlanych (program uprawnienia budowlane na komputer). Należą do nich pomiary:
- potrzebne do opracowania planu danego terenu budowy,
- związane z wytyczaniem budowli w terenie,
- kontrolne, poziomów i rozmieszczenia elementów wykonywanej budowli.

Pomiary te wykonuje się na powierzchni Ziemi i nazywa p o- miarami geodezyjnymi, od słowa greckiego geodaisia - dzielenie ziemi.
W praktyce budowlanej rozróżnia się dwa zasadnicze rodzaje pomiarów:
- pomiary sytuacyjne, które określają wzajemne położenie względem siebie różnych obiektów znajdujących się w danym terenie,
- pomiary wysokościowe, które określają wzajemne wysokościowe położenie punktów i obiektów leżących na danym obszarze (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Podstawowym celem pomiarów geodezyjnych jest uzyskanie odwzorowania płaskiego pewnych obszarów w postaci mapy lub planu danego terenu.
Mapa jest to płaskie odwzorowanie dużego obszaru powierzchni Ziemi, przy wykonywaniu której uwzględniono kulistość Ziemi.
Plan natomiast jest to takie odwzorowanie stosunkowo małej części powierzchni Ziemi, przy wykonaniu którego pominięto kulistość Ziemi (uprawnienia budowlane).

Planem danego obszaru nazywa się także rzut szczegółów sytuacyjnych, znajdujących się na danym terenie, na poziomą płaszczyznę odniesienia wykonaną w zmniejszeniu, czyli w skali. Plan taki, zwany popularnie planem sytuacyjnym, często ^uzupełnia się przedstawionym w sposób umowny odwzorowaniem rzeźby terenu.
Plany sporządza się w różnych skalach. Najczęściej stosowane w budownictwie skale planów to: 1 : 2000, 1 : 1000, 1 : 500 i 1 : 200. W skalach tych sporządza się plany sytuacyjne obiektów, plany orientacyjne wykonuje się najczęściej w skali 1:10 000.

Pomiary geodezyjne

Pomiary geodezyjne sprowadzają się do pomiarów długości różnych odcinków i wielkości kątów zawartych pomiędzy tymi odcinkami (program egzamin ustny).
Ogólnie obecnie obowiązującą jednostką miary liniowej jest metr. Jednostką miary kątowej ) są stopnie i grady. Stopień dzieli się na obu 60 minut (60′), zaś jedna minuta na 60 sekund (60″). Wygodniejszą w obliczeniach, a zarazem uważaną za bardziej nowoczesną jednostką miary kątowej, jest grad. Grad jest to część kąta
pełnego (2k - 400g) i dzieli się na 100 minut gradowych lg = 100c, jedna minuta dzieli się na 100 sekund gradowych lc = 100cc.

Przeliczanie wielkości kątów wyrażonych w stopniach na mia- y gradowe i odwrotnie wykonuje się z zależności 90° = 100g stąd
Prace pomiarowe wymagają oznaczenia w terenie punktów geodezyjnych. Najprostszy sposób stabilizacji punktu polega na wbiciu w grunt równo z jego powierzchnią palika długości ok. 30 cm i przekroju 5X5 cm. Jeżeli położenie punktu trzeba określić- z większą dokładnością, to w palik wbija się gwóźdź (opinie o programie). W celu łatwego odnalezienia takiego palika obok wbija się drugi, który wystaje nad powierzchnią gruntu 15-20 cm i nazywa się świadkiem. Na świadku można oznaczyć numer punktu i ewentualnie inne potrzebne dane.
Punkty, z których korzysta się przez dłuższy okres czasu, stabilizuje się bardziej trwale słupkami betonowymi długości 60 - 100 cm, wkopanymi w grunt tak, aby nad jego powierzchnią wystawał koniec słupka około 10 cm.

Linie proste wytycza się podczas pomiaru długości odcinków, potrzebnych do wyznaczania zarysu budynków, trasowania dróg, linii elektrycznych i innych budowli (segregator aktów prawnych). Tyczenie linii polega na odpowiednim ustawieniu tyczek geodezyjnych. Tyczki geodezyjne są to drewniane pręty średnicy 3-4 cm i długości 2,00 - 2,60 m, pomalowane w biało-czerwone pasy, u dołu zaostrzone i zakończone stalowym ostrym okuciem.

Tyczenie linii można przeprowadzić okiem nie uzbrojonym lub za pomocą instrumentu.

Podczas tyczenia odcinka pomiędzy punktami A i B należy najpierw w tych punktach ustawić tyczki, jeżeli nie korzystamy z instrumentu, lub w jednym punkcie tyczkę, a w drugim instrument. Tycząc linię prostą okiem nie uzbrojonym obserwator ustawia się na przedłużeniu linii BA przy tyczce A, a robotnik według jego wskazań ustawia kolejno tyczki 1, 2, 3,… itd., tak aby wszystkie znajdowały się w osi linii AB. Jest to tyczenie „na siebie”, tzn. robotnik ustawiając tyczki przybliża się do obserwatora. Odwrotną kolejność - od bliższego końca linii do dalszego - nazywamy tyczeniem (promocja 3 w 1).