Schematy gabarytowe

Przy typizacji elementów sporządza się takie schematy gabarytowe, które oparte na przesłankach technologicznych oraz na systemie modularnym są pierwszą fazą działalności typizacyjnej (program uprawnienia budowlane na komputer). Ustalone schematy gabarytowe, np. dla wrót, już w momencie powstania są ograniczeniem wymiarowym projektowania indywidualnego i powodują, że wyposażenie materiałowe przyjmowane dla ich realizacji po określonym czasie korzystania ze schematów zostaje także znormalizowane i ściśle dostosowane do warunków podyktowanych tymi wymiarami. Typizacja wrót jest drugą fazą dostosowania projektów do uproszczeń realizacyjnych i stanowi przejściowy etap do normalizacji.

Przy opracowywaniu konstrukcji żelbetowych ram okiennych do masowej produkcji poza ustaleniem gabarytów, typizacja musiała podporządkować się pewnym zasadom, co dało uproszczenie wykonawstwa i pozwoliło na uzyskanie właściwych efektów techniczno-ekonomicznych (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zasady te są następujące:
- z żelbetu wykonywać należy przeważnie okna nie otwierane,
- ościeżnice części otwieranych wykonywać ze stali,
- profile ram przyjmować z nachyleniem w jednym kierunku,
- projektować je w sposób umożliwiający korzystanie z jednolitych form i ułatwiający rozformowywanie,
- stosować zbrojenie spawane ram żelbetowych,
- montować okna z ograniczonej ilości typów i wymiarów (nie więcej niż 3-4),
- ramy typowe projektować stosunkowo dużych wymiarów (uprawnienia budowlane).

W porównaniu do dawniej już stypizowanych okien ustalenie tych nowych zasad umożliwiło uzyskanie projektów bardziej przy stosowalnych dla różnych potrzeb. Okna typu ramowego znajdują znacznie szersze zastosowanie niż dawne. Mogą one być przewidziane zarówno w budynkach produkcyjnych, jak i magazynowych, gdy tymczasem poprzednie używane były przeważnie do obiektów drugorzędnych (np. składowych). Rozstaw szczeblin w tych ostatnich, jakoby podyktowany względami bezpieczeństwa, nie spełnia tego warunku, albowiem wymiary są większe od 15 cm, co jak wiadomo, pozwała na przesunięcie głowy. Natomiast gęstsze rozmieszczenie szczeblin znacznie obniża ilość światła ze względu na miejsce, jakie zajmuje żelbet w powierzchni otworu okiennego (program egzamin ustny). Te względy przemawiają także za nową drogą typizacji okien z dużych elementów ramowych bez podziałów drobnych.

Typizacja wrót

Typizacja wrót ograniczała się do kilku wymiarów określonych warunkami użytkowymi. Z przedstawionej siatki wymiarowej uznane zostały jako typowe następujące wymiary szerokości i wysokości: 2,00 X 2,40, 2,40 X 2,40 i 2,40 X 2,70, oraz po dwa typy wrót samochodowych i kolejowych (opinie o programie).
Z założeniami dla typizacji elementów łączy się sprawa ustalenia konstrukcji i sposobów obliczeniowych, zresztą znacznie różniąca się od ogólnie przyjętych zasad metod statycznych. Zwłaszcza przy określeniu obciążeń dla elementów prefabrykowanych powinny być znane warunki ich pracy w najrozmaitszych okolicznościach, począwszy od transportu a kończąc na ich późniejszej eksploatacji w budynku (segregator aktów prawnych).

Można więc sądzić z powyższych rozważań, zresztą nie pretendujących do wyczerpania tematu, że mimo dużej w większości przypadków roli architekta projekty typowych elementów są opracowywane w zespole i do ich realizacji niejednokrotnie nie wystarczy konsultacja ze specjalistami zainteresowanych dziedzin techniki, lecz konieczna jest raczej stała i twórcza współpraca. Na niej oparte jest także szerokie ujęcie zagadnienia typizacji ustrojów i elementów, wymagające licznych kadr projektodawczych choćby ze względu na konieczność rozszerzenia zakresu opracowań, a w okresie późniejszym przystosowanie ich do nowych wymagań, materiałów itp.

Rozpowszechnianie opracowań. Należy przewidzieć wydawanie drukiem albumów i kompletów, rzadziej katalogów, drukowanych lub w odbitkach światłoczułych. Wydawnictwa powinny uwzględniać wyczerpująco uporządkowane projekty typowe w małej skali, jako niezbędne informacje dla projektantów (promocja 3 w 1).