Spoiny pionowe

Przy płytach betonowanych na miejscu wymiary poziome wynoszą od 0,5X0,5 m do 5X5 m przy grubościach od 20-25 cm do 1 m. Jeśli chodzi o bloki, wykonywane jako prefabrykaty, wymiar ich uzależnia się najczęściej od udźwigu urządzeń do ich transportu i układania; zazwyczaj ich ciężar nie przekracza 300-7-500 kG (program uprawnienia budowlane na komputer).

Praktyka uczy, że przy układaniu płyt i bloków prostokątnych należy unikać długich pionowych spoin biegnących zgodnie z kierunkiem ruchu wody. Przy kierunku wody oznaczonym strzałkami układ (a) należy ocenić jako błędny, natomiast układ (b) jest prawidłowy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Przykład umocnienia podłoża blokami betonowymi, za którymi dalsze umocnienie stanowią materace faszynowe.
Na szczególne rozpowszechnienie zasługuje system umocnień zbudowany z sześciokątów foremnych przy układzie wg schematu (a) żadna krawędź nie ma kierunku zgodnego z ruchem wody, przy układzie (b) tylko krótkie krawędzie, przedzielone dwa razy większą długością bloku.

Bloki te ułożone w formie szczelnego bruku na pods}’pce doskonale opierają się erozyjnemu działaniu wody, zwłaszcza jeśli ich górna powierzchnia jest ukształtowana w formie wypukłej czaszy i Wykonana z betonu inkrustowanego kruszywem bazaltowym. Dozowanie cementu należy stosować 300-1-350 kg/m3 betonu. Bloki te są znane pod nazwą bloków Ehlersa i mają zazwyczaj wymiary a = 20-30 cm oraz h = 1-1-1,5 a przy ciężarze w granicach 100-500 kG (uprawnienia budowlane).
Zakończenie bruku betonowego lub płyt nie powinno być „ucinane” ściśle prostopadle do kierunku biegu wody, lecz raczej tworzyć linię falistą lub łamaną, przy czym w sąsiedztwie przyczółków i w przedłużeniu filarów długości umocnienia powinny być większe, niż w osi przęseł. Szczególnie ważne jest wydłużenie umocnienia w okolicach filara działowego, jeśli jaz graniczy z siłownią wodną (program egzamin ustny).

Obliczenie i konstrukcja zapór ciężkich

Należy wreszcie dodać, że od niedawna została rozwinięta koncepcja stosowania rozwiązań bez wypadu do rozpraszania energii i bez umocnienia dna, natomiast z odrzucaniem strumienia wody daleko od budowli dzięki profilowi przelewu zbliżonemu do profilu skoczni narciarskiej. Rozwiązanie to nosi nazwę odskoczni hydraulicznej. Jest ono użytkowane raczej przy zaporach, wobec czego w jazach może znaleźć zastosowanie tylko przy bardzo dużych wysokościach piętrzenia (co gwarantuje dużą odległość odrzutu wody od budowli) i przy podłożu skalistym (co gwarantuje powolny postęp erozji), a więc w warunkach rzadko spotykanych.

Podstawowe zasady projektowania zapór ciężkich. Zaporą ciężką przyjęto nazywać zaporę masywną wykonywaną z betonu (dawniej z muru kamiennego lub ceglanego), charakteryzującą się kształtem zbliżonym w przekroju poprzecznym do trójkąta, w którym ściana odwodna jest pionowa lub lekko nachylona. Kąt wierzchołkowy na poziomie zwierciadła spiętrzonej wody tego trójkąta waha się w granicach od 45° do 7 6 1 30°-T-40° (opinie o programie).
Wymiary przekroju poprzecznego są tak dobierane, głównie przez przyjęcie kąta wierzchołkowego, aby ciężar zapory wystarczał do wytworzenia siły tarcia w płaszczyźnie podstawy zapory, zdolnej do zrównoważenia zasadniczego obciążenia zewnętrznego - poziomego parcia hydrostatycznego. Mówiąc inaczej stateczność omawianej zapory zapewniona jest jej odpowiednim ciężarem. Fakt ten dostatecznie tłumaczy pochodzenie nazwy tego typu zapory (segregator aktów prawnych).

Właściwa eksploatacja zapory, zgodnie z jej głównym przeznaczeniem piętrzenia wody w zbiorniku do określonej rzędnej, nie jest możliwa bez szeregu urządzeń dodatkowych. Każda zapora składa się z części zamkniętej zwanej niekiedy głuchą oraz przelewowej. Część zamknięta piętrzy wodę do projektowanego poziomu.

Korona tej części zapory zniekształcająca jej zasadniczy profil trójkątny stanowi zazwyczaj drogę (promocja 3 w 1). Część przelewowa przeznaczona do odprowadzenia wielkich wód i o odpowiedniej szerokości ma niższą rzędną korony, przechodzącą w kształt krzywoliniowy.