Spoistość gruntu

Spoistość gruntu ma wpływ na jego przepuszczalność, mianowicie grunty o większej spoistości wykazują mniejszą przepuszczalność, a tym samym wolniej nasiąkają wodą, np. niespoisty piasek jest bardzo przepuszczalny, a bardzo spoisty ił jest praktycznie zupełnie nieprzepuszczalny (program uprawnienia budowlane na komputer).

Konsystencją gruntów spoistych nazywa się stan wzajemnego powiązania cząstek gruntowych, zależny od ilości zawartej w nich wody. Wysychając cząstki gruntu zbliżają się do siebie (grunt kurczy się), wskutek ściskającego działania zwężających się błonek wody. Natomiast przy zawilgoceniu gruntu cząstki oddalają się od siebie (grunt pęcznieje), przyjmując wodę w powiększające się przestrzenie międzycząsteczkowe (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Wzajemne oddziaływanie cząstek gruntowych i wody zależy w głównej mierze od wymiarów cząstek, na których powierzchni zachodzą zjawiska wodne. Frakcja iłowa wskutek swych szczególnych właściwości omówionych w rozdziale poprzednim i w tym przypadku odgrywa pierwszorzędną rolę. Grunty o większej zawartości tej frakcji (o większej spoistości), aby przejść ze stanu zwartego (twarda bryła) do stanu płynnego, muszą wchłonąć więcej wody niż grunty o mniejszej spoistości (uprawnienia budowlane).

Rozróżniamy następujące stany (konsystencje) gruntów spoistych:

1. stan zwarty
2. stan półzwarty
3. stan twardoplastyczny
4. stan plastyczny
5. stan miękkoplastyczny
6. stan płynny (program egzamin ustny).

Grunt zwarty jest prawie zupełnie suchy. Wówczas to poszczególne cząstki szkieletu gruntowego nie są rozdzielone wodą, lecz stykają się ze sobą bezpośrednio. Gdy natomiast wilgotność gruntu zwiększy się tak znacznie, że cząstki szkieletu przesuwają się swobodnie w wodzie, grunt jest w stanie płynnym.

Konsystencja gruntów sypkich nie zależy w takim stopniu od wilgotności, gdyż duże i niczym nie sklejone ziarna piaszczyste zawsze dotykają do siebie. Mogą one jednak dotykać się luźno ostrymi krawędziami, tworząc siatkę o dużych wolnych przestrzeniach lub też mogą się ułożyć jak najgęściej (opinie o programie).

Piasek wsypany ostrożnie

Przyjęto konsystencję gruntów sypkich nazywać słowem zagęszczenie, przy czym rozróżnia się następujące jego stany:

1. stan luźny
2. stan średnio zagęszczony
3. stan zagęszczony.

Piasek wsypany ostrożnie do naczynia ułoży się w nim luźno, a następnie utrząsany lub pod wpływem silnego strumienia wody, przepływającej z góry na dół, osiągnie stan zagęszczony. Zjawisko zagęszczenia piasku pod wpływem ruchu wody obserwować można np. na plażach po spłynięciu fali (segregator aktów prawnych).

Piaski w złożu naturalnym mogą mieć różne stany zagęszczenia zależnie od warunków ich osadzenia i późniejszych stosunków geologicznych. Oznaczenie ich faktycznego stanu zagęszczenia jest możliwe po laboratoryjnych badaniach próbki o nienaruszonej strukturze.

Woda występująca w gruncie na głębokości, którą osiąga się zwykle przy wierceniach badawczych pod budowle, pochodzi najczęściej z opadów atmosferycznych. Woda opadowa albo bezpośrednio wsiąka w grunt, albo spływa do rzek i innych zbiorników wodnych, a z nich również częściowo dostaje się do gruntu.

Do właściwego wykonania wierceń badawczych ważna jest znajomość trzech zasadniczych przypadków występowania wody w gruncie, a mianowicie:

1. woda gruntowa zawieszona (zaskórna)
2. woda gruntowa o swobodnej powierzchni, czyli zwierciadle
3. woda gruntowa o napiętym zwierciadle wskutek ciśnienia hydrostatycznego (artezyjska) (promocja 3 w 1).

Woda zaskórna występuje płytko pod powierzchnią terenu (zwykle 2-3 m), opierając się na pierwszej warstwie gruntu nieprzepuszczalnego. Warstwa nieprzepuszczalna może mieć znaczną rozciągłość, ale mogą to być również tylko niewielkie wkładki w gruncie przepuszczalnym. Czasami stwierdza się obecność wody zaskórnej w soczewkach gruntów przepuszczalnych, znajdujących się w warstwie nieprzepuszczalnej.