Szczytowe wartości amplitud

Wykres ilustrujący zakresy występowania drgań podczas pracy pojazdów mechanicznych (ciągników, samochodów ciężarowych, samochodów osobowych), samolotów (śmigłowych, odrzutowych i śmigłowców) oraz podczas posługiwania się ręcznymi narzędziami pneumatycznymi (dłutowanie, nitowanie, szlifowanie, polerowanie) (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dla ciągników rolniczych na oponach gumowych oraz samochodów ciężarowych maksymalne amplitudy przyspieszeń drgań występują w zakresie 2-1-6 Hz, dla spychaczy wyposażonych w szerokie gumowe opony w zakresie 1,5-3,5 Hz, dla ciągników gąsienicowych w zakresie ok. 5 Hz, natomiast dla samochodów osobowych w zakresie 1-2,5 Hz (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zakresy, w których występują szczytowe wartości amplitud przyspieszeń drgań ręcznych narzędzi pneumatycznych w dużym stopniu zależą od konstrukcji danego narzędzia oraz od czynności wykonywanych takim narzędziem. Obejmują one częstotliwości powyżej 70 Hz, a poziom przyspieszeń oddziałujących na dłoń robotnika niejednokrotnie osiąga wartość 30 g (uprawnienia budowlane).

Na podstawie badań fizjologicznych można ogólnie stwierdzić, że drgania, w których przeważają jako składowe częstotliwości duże, mogą być przyczyną zmian naczyniowo-czuciowych objawiających się m.in. podwyższeniem progu czucia drgań, a niejednokrotnie zwłaszcza w palcach rąk utratą czucia dotyku (białe palce), częściowym lub całkowitym niedowładem, drżeniem rąk itp. (program egzamin ustny).

Drgania, w których przeważają częstotliwości mniejsze i przeważnie nieco większe amplitudy (dotyczy to m.in. drgań wywołanych narzędziami pneumatycznymi), oddziałują szkodliwie na układ kostno-stawowy, wywołując w nim zmiany chorobowe. Typowe zmiany tego rodzaju obserwuje się u górników (program egzamin ustny).

Uszkodzenie tkanek

Drgania o małej częstotliwości i dużej amplitudzie (dotyczy to przede wszystkim pojazdów mechanicznych) powodują powstawanie napięć w układzie utrzymującym narządy znajdujące się w jamie brzusznej. Napięcia te są wywołane obciążeniem tego układu siłą równą iloczynowi masy danego narządu przez przyspieszenie występujących drgań. Większe przyspieszenia wywołują powstawanie większych napięć i przemieszczeń i mogą w związku z tym być szkodliwe dla organizmu powodując mechaniczne uszkodzenie tkanek. Do oceny drgań występujących w pojazdach mechanicznych, takich jak samochody, ciągniki, elektrowózki, oraz w środkach transportu bliskiego, takich jak suwnice, dźwigi itp. można stosować krzywe K (segregator aktów prawnych).

Na podstawie wyników badań prowadzonych przez wiele ośrodków w różnych krajach opracowano zalecenie międzynarodowe ISO/DIS 2631, dotyczące oceny ogplnego oddziaływania drgań, na ciało człowieka. W zaleceniu tym uwzględniono cztery podstawowe parametry dotyczące oddziaływania drgań, a mianowicie: ich intensywność mierzoną wartością przyspieszeń, częstotliwość w pasmach tercjowych w zakresie 1-63 Hz, czas ekspozycji na drganie w czasie do 8 godzin dziennie oraz kierunek oddziaływania. W zasadzie zalecenie dotyczy stanowisk, na których drgania oddziałują na całe ciało, np. przez nogi osoby stojącej na drgającej platformie, przez pośladki osoby znajdującej się na siedzeniu poruszającego się pojazdu, lub też na całą powierzchnię nóg, pleców i głowy (w przypadku pozycji leżącej). Schematy trzech wymienionych pozycji w odniesieniu do trzech osi: pionowej a_z, oraz poziomych Qx i CLy.

Omawiane zalecenie określa dwie grupy krzywych o dopuszczalnej intensywności drgań; dla przypadku, gdy drgania oddziałują na człowieka pionowo wzdłuż osi a_z oraz dla przypadku, gdy drgania oddziałują poziomo wzdłuż osi a_x lub a_y (promocja 3 w 1). Poszczególne grupy krzywych określają graniczne dopuszczalne wartości przyspieszeń mierzonych w pasmach tercjowych przy różnych czasach oddziaływania drgań. Krzywe zostały przyjęte jako dopuszczalne w sytuacji, gdy oddziaływanie drgań może zakłócić na danym stanowisku roboczym normalny przebieg wykonywanych czynności i w związku z tym wpływać na zmniejszenie jakości oraz wydajności pracy.