Model gospodarki mieszkaniowej

W artykule spróbuję scharakteryzować kilka odmian modeli gospodarki mieszkaniowej, które można spotkać w krajach socjalistycznych Europy, i zarysować tendencje rozwojowe polityki mieszkaniowej h Pojęcia „model” używać będę w znaczeniu zbliżonym do drugiego spośród dwóch wyróżnionych przez J. Drewnowskiego (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przez „model” w niniejszym artykule rozumiem podstawowe zasady organizacji gospodarki i jej funkcjonowania w ramach określonego ustroju gospodarczego. W tym znaczeniu można mówić o różnych modelach gospodarki socjalistycznej, można też mówić o różnych modelach gospodarki mieszkaniowej. Są to więc swego rodzaju modele instytucjonalne, a nie teoretyczne modele makroekonomiczne (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Tak rozumiany model gospodarki mieszkaniowej obejmuje podstawy ekonomiczne i organizacyjne produkcji, eksploatacji i rozdziału mieszkań oraz systemu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, decydujące o mechanizmie funkcjonowania gospodarki mieszkaniowej i powiązaniach z gospodarką narodową. Omówię niektóre z tych zagadnień, a mianowicie:

1. stosunki własnościowe, instytucje i podmioty gospodarujące,
2. źródła akumulacji i system allokacji środków,
3. system dystrybucji mieszkań i ujawniania preferencji konsumenta,
4. powiązania gospodarki mieszkaniowej z gospodarką narodową (uprawnienia budowlane).

Polityka mieszkaniowa

Nie są to wszystkie elementy, pozwalają jednak w sposób wystarczający na scharakteryzowanie mechanizmu funkcjonowania gospodarki mieszkaniowej jako całości (program egzamin ustny).

Mówiąc ogólnie o modelach gospodarczych podkreśliłem, iż mieszczą się one w ramach określonego ustroju społeczno-ekonomicznego. Z tego względu trzeba wyróżniać w nich cechy podstawowe i cechy wtórne. Pierwsze wynikają z ogólnych założeń ustrojowych i dotyczą m. in. stosunków własnościowych i ogólnych motywów i form działania. Drugie wypływają z określonych warunków, w jakich rozwija się gospodarka i życie społeczne danego kraju, poziomu rozwoju ekonomicznego, tempa wzrostu itd.; obejmują one metody i instrumenty działania służące przede wszystkim osiągnięciu konkretnych celów polityki gospodarczej i społecznej, a w naszym wypadku polityki mieszkaniowej (opinie o programie).

W artykule zajmę się problemami gospodarki mieszkaniowej w Polsce i Jugosławii. Ogólne warunki, w jakich rozwijała się polityka mieszkaniowa w tych krajach, były zbliżone. Wszystkie trzy weszły, choć w różnym czasie, na drogę gospodarki planowej i intensywnej industrializacji, przezwyciężając stopniowo dzięki dużej dynamice rozwojowej swe poprzednie zacofanie gospodarcze. Wszystkie trzy poniosły wielkie straty i zniszczenia wojenne. W dziedzinie gospodarki mieszkaniowej fakty te znalazły odbicie w trudnej wyjściowej sytuacji mieszkaniowej, konieczności likwidacji odziedziczonych kontrastów społecznych i szybkim przyroście nowych potrzeb mieszkaniowych, wynikających z procesów urbanizacyjnych oraz rozwoju demograficznego (segregator aktów prawnych).

Na krótką metę procesy industrializacji i urbanizacji prowadziły do pogłębienia trudności mieszkaniowych. zwiększając zapotrzebowanie na mieszkania i absorbując ograniczone środki inwestycyjne, na dłuższą metę stwarzały wraz z rozwojem gospodarki narodowej możliwości rozwinięcia budownictwa mieszkaniowego i poprawy sytuacji mieszkaniowej. Równocześnie wraz z ogólnym rozwojem materialnym uległy przekształceniu charakter i struktura potrzeb mieszkaniowych ludności. W tych warunkach polityka mieszkaniowa krajów socjalistycznych oparta na bezpośredniej działalności państwa, jak również na pośredniej jego interwencji wykazywała ścisłe powiązanie z celami rozwoju gospodarczego (promocja 3 w 1).

Pomimo podobieństw, kraje te reprezentują równocześnie problemy mieszkaniowe bardzo zróżnicowane zarówno jeśli idzie o sytuacje i potrzeby, jak też możliwości ekonomiczne wynikające z poziomu rozwoju gospodarczego. Z tych względów zadania polityki mieszkaniowej, środki, którymi ona operuje, różnią się dość znacznie w poszczególnych krajach.