Szybkość układania

Gdyby szybkość układania nie pozwoliła na zachowanie podanych warunków, wtedy należy rozpoczynać układanie warstwy nadległej przed zakończeniem warstwy podległej. Ten przypadek określa się jako układanie warstwami poziomymi ciągłymi ze stopniami. W przypadku elementów bardzo długich (np. fundamenty ławowe) stosuje się z reguły układanie betonu warstwami pochyłymi. Układa się wtedy mieszankę na całą wysokość elementu, starając się, aby rozpływała się po stoku ok. 1 : 3 (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przy betonowaniu ścian zaleca się układanie betonu tylko warstwami poziomymi. Ponieważ słupy nie mają zbyt dużych objętości, dlatego nie określa się grubości układanych warstw, gdyż zależą one tylko od skuteczności przyjętej metody zagęszczania. Bardzo ważne jest także miejsce rozpoczęcia betonowania i kierunek jego prowadzenia. Płytę należy układać i zagęszczać idąc od niższego miejsca, dzięki czemu uniknie się pękań pokazanych na rysunku (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W deskowaniu ślizgowym układa się mieszankę warstwami o grubości 20-30 cm. Następną warstwę można nakładać dopiero po ułożeniu warstwy poprzedniej na całym obwodzie deskowania ślizgowego. Szybkość układania należy tak ustalić, aby w ciągu 3-3,5 h wypełnić deskowanie na wysokość 60-70 cm (uprawnienia budowlane). Po ułożeniu tej warstwy należy przystąpić do podnoszenia deskowania. Przy betonowaniu w deskowaniu ślizgowym stosuje się mieszankę o konsystencji gęstoplastycznej o tak dobranym czasie wiązania, aby beton w miejscu odkrycia go po podciągnięciu deskowania posiadał już wytrzymałość dostateczną dla przejęcia obciążeń i niedopuszczenia do odkształceń (program egzamin ustny).

Zagęszczenie mieszanki

Przed rozpoczęciem zagęszczania wymagane jest z reguły rozprowadzenie mieszanki w wykopie lub deskowaniu. W tym celu stosuje się:

1. rozprowadzenie mieszanki o konsystencji półciekłej i ciekłej ruchem obrotowym wciskanej w mieszankę łopaty;
2. mechaniczne przepychanie mieszanki o konsystencji gęstoplastycznej i wilgotnej. Przy betonowaniu zapór ciężkich wprowadza się specjalne małe spychacze. W razie braku urządzeń zmechanizowanych rozkłada się takie mieszanki łopatami;
3. wibratory uruchamiane na krótki okres do rozprowadzenia mieszanki o konsystencji plastycznej i półciekłej. Wibrator buławowy należy w tym przypadku wprowadzić do mieszanki ukośnie i przeciągnąć poziomo (opinie o programie).

Stopień zagęszczania mieszanki betonowej wpływa bezpośrednio i w bardzo znacznym stopniu na wytrzymałość betonu. Każdy 1% pozostawionych pustek w zagęszczonej mieszance powoduje obniżenie wytrzymałości betonu o ok. 4H-6%, co łatwo można wyliczyć także z wzoru wytrzymałościowego, wprowadzając do wzorów [4-10] lub [4-11] zamiast współczynnika C/W współczynnik przedstawiający stosunek cementu do sumy objętości wody i powietrza C/(W + P).

Zagęszczanie mieszanki jest bardzo ważną czynnością i zarazem przedostatnią (ostatnia to pielęgnacja) decydującą o jakości betonu i konstrukcji wykonanej z tego betonu. Mieszanka musi być zagęszczona jednorodnie, a ilość porów po zagęszczeniu powinna być minimalna (segregator aktów prawnych). Do zagęszczania mieszanki trzeba użyć siły, która pokona tarcie wewnętrzne i doprowadzi do ścisłego ułożenia składników. Mieszanka betonowa ma właściwości tiksotropowe, dlatego zagęszczanie jest ekonomiczniejsze pod względem zużytej energii, jeśli stosuje się takie metody zagęszczania, że przez cały jego okres mieszanka jest w ruchu. Mieszanka w ruchu ma mniejsze tarcie wewnętrzne i zachowaniem przypomina gęstą ciecz.

Przy doborze systemów i sprzętu do zagęszczania trzeba mieć na uwadze, że z punktu widzenia wytrzymałości betonu najważniejsza jest wytrzymałość zaczynu i zaprawy w betonie, czyli w konsekwencji ich stan zagęszczenia. Stąd np. stosowanie wibratorów wyższych częstotliwości jest korzystniejsze, choć grube ziarna kruszywa mniej na nie reagują. Jednocześnie wraz z wielkością ziarn kruszywa rosną siły kohezji i dlatego w takich betonach trzeba używać sprzętu o większej mocy lub metod o większej skuteczności (promocja 3 w 1).