Tyczenie „na siebie”

Tyczenie „na siebie” daje dokładniejsze wyniki, ponieważ tyczki wcześnej ustawione nie zasłaniają następnych. W razie tyczenia w terenie płaskim tyczki ustawia się co 100 m na osi linii, w terenie pagórkowatym co 20-50 m. Jeżeli zachodzi konieczność wytyczenia linii pomiędzy punktami A i B leżącymi po dwóch stronach wzniesienia, to do tyczenia potrzebnych jest dwóch robotników (program uprawnienia budowlane na komputer).

Pierwszy z nich ustawia tyczkę w punkcie Dlt tak aby widział punkt A, drugi robotnik, według wskazówek pierwszego, ustawia tyczkę na linii DtA w punkcie Clt tak aby była widoczna tyczka w punkcie B. Następnie pierwszy robotnik, wg wskazania drugiego, przechodzi na linię CtB i ustawia tyczkę w punkcie D2 itd., aż do momentu kiedy z punktu C zaobserwujemy pokrycie się tyczki D z tyczką B, zaś z punktu D - pokrycie się tyczki C z tyczką A (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
W razie tyczenia prostej przechodzącej przez wgłębienie terenu, np. jar, najpierw ustawiamy tyczki w osi linii na brzegach jaru, a potem na stokach i na dnie.

Najbardziej dotychczas rozpowszechnionymi w geodezji przyrządami do pomiaru długości odcinka są taśmy stalowe i ruletki (uprawnienia budowlane). Obecnie produkuje się taśmy stalowe długości 20 m i 50 m, szerokości 15-+25 mm i grubości 0,3-0,4 mm. Taśmy stalowe wycechowuje się co 10 cm. Decymetry oznacza się otworkami, zaś co 1 m zamocowuje się blaszki z opisem metrów, a każde 0,5 oznacza za pomocą nitów średnicy 3-4 mm bez opisu.

Na końcach taśmy są specjalne wycięcia oznaczające początek i koniec taśmy. Służą one do dokładnego wyznaczenia miejsc, w które należy wbić szpilkę w grunt podczas dokonywania pomiaru. Taśmy są wycechowane po obydwu stronach, przy czym kierunek wzrastania podziałki jest albo jednakowy, albo przeciwny (program egzamin ustny). W celu zabezpieczenia taśmy przed uszkodzeniem w czasie transportu nawija się ją na specjalne kółko. Do każdej taśmy dochodzi komplet 11 szpilek pomiarowych i dwóch kółek.

Oprócz taśm stalowych do pomiaru długości linii używane są powszechnie ruletki stalowe i płócienne o długości 10, 15, 25 i 50 m. Ruletki stalowe są wycechowane co 1 cm, a opisane są decymetry i metry. Na pierwszym decymetrze, poczynając od 0 ruletki, naniesiony jest podział milimetrowy (opinie o programie).

Komparacja taśm i ruletek

Przed pomiarem długości linii taśmą lub ruletką należy określić ich rzeczywistą długość. Czynność porównywania taśmy lub ruletki z przymiarem wzorcowym, tzw. normalnym, nazywa się komparacją. Przeprowadza się ją na specjalnym przyrządzie zwanym komparatorem. Po wykonaniu komparacji każda taśma czy ruletka otrzymuje metrykę, w której podaje się temperaturę komparacji (np. 20°C) i poprawkę komparacyjną, tzn. wielkość, którą należy dodać lub odjąć, aby otrzymać długość nominalną taśmy lub ruletki. Dokonując pomiaru długości taśmą lub ruletką należy uwzględnić poprawki komparacyjne (segregator aktów prawnych).

Odcinki kilkunastometrowe mierzy się ruletką płócienną lub stalową. Mierząc odcinek należy uważać, aby dokładnie zaznaczyć koniec przymiaru i prowadzić go po linii prostej. Niestaranne zaznaczenie punktów przekładania przymiaru i prowadzenie go po linii łamanej daje nawet na krótkich odcinkach duże błędy pomiarowe. W razie pomiaru rzutu poziomego budowli przymiar należy odkładać po linii poziomej, w przypadku pomiaru wysokości - po linii pionowej.

Pomiar odcinków kilkudziesięciometrowych i dłuższych wykonuje się taśmą z kompletem 11 szpilek. Pomiar przeprowadza dwóch robotników. Po rozwinięciu taśmy jeden robotnik bierze uchwyt początkowy i przykłada zero podziałki na taśmie do szpilki wbitej w początkowy punkt A mierzonego odcinka (promocja 3 w 1).

Drugi robotnik (idący z przodu) bierze komplet 10 szpilek i trzymając końcowy uchwyt układa taśmę w linii AB, naciągając ją mocno, a następnie wbija w grunt przez wycięcie na końcu taśmy drugą z jedenastu szpilek. W ten sposób oznaczono pierwsze odłożenie taśmy. Następnie robotnik idący z przodu ostrożnie zdejmuje taśmę i obydwaj robotnicy posuwają się do przodu tak długo, aż robotnik idący z tyłu dojdzie do drugiej wbitej szpilki.