Wybór miarodajnej wielkiej wody

Wielką wodą, miarodajną dla danej budowli piętrzącej, nazywamy największy przepływ wody, oznaczany symbolem WWQ, jaki dana budowla jest w stanie przepuścić ze stanowiska górnego do dolnego, bez obawy jej uszkodzenia i bez nadmiernego podpiętrzenia górnego stanowiska (program uprawnienia budowlane na komputer). Przepływ ten przyjmuje się najczęściej jako identyczny z największym przepływem, jaki może wystąpić w danej rzece w profilu, w którym jest ona przegrodzona budowla (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Jedynie przy zbiornikach retencyjnych o wielkich pojemnościach część pojemności stanowi trwale rezerwę powodziową, można spodziewać się. iż w okresie powodzi da się w owej rezerwie zmagazynować określoną część fali powodziowej, zrzucając przez urządzenia upustowe jej resztę, która w zbiorniku już nie zdoła się pomieścić. Ponieważ jednak rachuby te mogą okazać się zawodne, zaś przy niezbyt pewnej prognozie i niedostatecznie wykwalifikowanej obsłudze może zdarzyć się, iż nadchodząca fala zastanie zbiornik już wypełniony - przeto bezpieczniej jest zakładać, iż zbiornik nie zdoła zdeformować fali i przyjmować dla wymiarowania urządzeń upustowych to bardziej niekorzystne założenie (uprawnienia budowlane).

Największe przepływy katastrofalne występujące w naszym klimacie jako powodzie wiosenne spowodowane gwałtownym tajaniem śniegów i związane najczęściej ze spływem lodów oraz letnie powodowane najczęściej koncentracją nawalnych deszczów osiągają z roku na rok różne stany kulminacji, zależnie od układu lokalnych warunków meteorologiczno-klimatycznych.
Analizy ciągów statystycznych kulminacji powodziowych wykazują, że wielkość maksymalnego przepływu jest tym większa, im dłuższy jest okres czasu objęty badaniami. Wynika stąd, że nie da się obliczyć dla danego przekroju jakiejś określonej wartości przepływu, którą można by uznać za największą. Natomiast można mówić o prawdopodobieństwie pojawienia się owego przepływu, przy czym prawdopodobieństwo to jest oczywiście tym mniejsze, im kulminacja powodziowa wyższa.

Współczesna hydrologia wypracowała szereg metod statystycznych, pozwalających - na podstawie znajomości danych z kilkudziesięciu lat - przewidywać drogą ekstrapolacji, jakie powodzie mogą zdarzać się z prawdopodobieństwem pojawienia np. jeden raz na ok. 100, 500 lub 1000 lat (program egzamin ustny).

Budowla piętrząca

Wypada wyjaśnić, że obliczenia te mają sens czysto statystyczny, tzn. obliczając przepływ mogący zdarzyć się jeden raz na 100 lat wyrażamy tym przekonanie, że przepływ taki wystąpi 10 razy w periodzie 1000-letnim lub 100 razy w periodzie 10 000-letnim. Natomiast nie przesądzamy zupełnie sprawy, czy poczynając od chwili obecnej zdarzy się on za rok, dwa, pięć czy dopiero za dwieście lub pięćset lat (opinie o programie).

Projektując budowlę piętrzącą nie można więc mieć nigdy pewności, że założony przepływ katastrofalny nie zostanie przekroczony - natomiast jest rzeczą zrozumiałą, iż pragnie się posiadać pewien stopień gwarancji, iż budowla nie zostanie przez powódź zniszczona (segregator aktów prawnych). Ów stopień gwarancji powinien być tym wyższy, im większe straty przyniosłaby ewentualna katastrofa, a więc powinien być w pewnym związku z wielkością obiektu, jego kosztem i stanem zagospodarowania regionu narażonego na szkody w razie zniszczenia lub awarii obiektu. Ocena ważności budowli w przeważnej ilości przypadków bywała opierana na intuicyjnym osądzie projektanta, a także były podejmowane próby unormowania tych poczynań przez wprowadzenie klasyfikacji budowli wodnych, opartej o sztywne granice podziałowe takich parametrów, jak wielkość przepływów średnich, moce siłowni wodnych itp.

Ujemną stroną wszelkich sztywnych klasyfikacji jest okoliczność, że zmiany ujętych nimi parametrów następują skokami, co nastręcza sporo wątpliwości, gdy budowla kwalifikuje się w sąsiedztwie granicy klas (promocja 3 w 1). Na tle tych wątpliwości narodził się pomysł wprowadzenia elastycznej klasyfikacji opartej na prostych przeliczeniach kilku podstawowych parametrów budowli.