Wysokie temperatury

Wysokie temperatury w dużych blokach betonowych, zwłaszcza w okresie kilku pierwszych dni po ich wykonaniu, są niestety często źródłem pęknięć i rys. Ich generalną przyczyną jest fakt, że gdy wnętrze bloku pod wpływem wysokiej temperatury rozszerza się, to partie licowe oziębiane powietrzem atmosferycznym nie mają tej samej tendencji i są „rozrywane” przez pęcznienie środkowych partii bloku (program uprawnienia budowlane na komputer).

W wyniku tego pojawiają się rysy, niekiedy typu włoskowatego, często jednak dochodzące do szerokości 1 mm i więcej, o przebiegu pionowym lub zbliżonym do pionu. W zasadzie nie stanowią one pęknięć poprzez całą szerokość bloku i najczęściej kończą się na głębokości ok. 50 cm od lica betonu. Mimo to przedstawiają poważne niebezpieczeństwo, zwłaszcza gdy występują na ścianie odwodnej lub odpowietrznej, a więc tam, gdzie swobodny dostęp wody może pod wpływem mrozu prowadzić do jej zamarzania i powstawania odprysków betonu i kawern sięgających coraz bardziej w głąb konstrukcji (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Analogiczne rysy w płaszczyznach szczelin dylatacyjnych są mniej groźne, gdyż z reguły będą zakryte betonem sąsiedniej sekcji. Jednakże nie da się zaprzeczyć, że ich istnienie narusza ciągłość konstrukcji, co może być przyczyną koncentracji naprężeń - zwłaszcza rozciągających i tnących - szczególnie niepożądanych w obszarach największych naprężeń w okolicach płaszczyzn fundamentowych budowli (uprawnienia budowlane). Owe rysy pochodzenia termicznego pojawiają się czasami w kilka dni po wykonaniu bloku, czasami zaś z kilkutygodniowym opóźnieniem. Można sądzić, że powodowane są więc nie tylko ogrzewaniem wnętrza betonów, ale także intensywnym chłodzeniem od zewnątrz - zwłaszcza w okresie jesiennych przymrozków, kiedy różnice temperatur mogą być największe. Ponadto jest rzeczą oczywistą, że obok temperatury na ich powstawanie może mieć wpływ także i naturalny skurcz betonu, a więc proces dość powolny.

Wprawdzie tenże Petzny dodaje, że w dużych masach betonu i przy należytym stopniu wilgotności skurcz po 21 roku, lecz nawet i ta wartość jest dość wysoka jako stanowiąca równoważnik odkształceń termicznych odpowiadających różnicy temperatury 20°C przy współczynniku rozszerzalności liniowej (program egzamin ustny).
Omówione wyżej zjawiska pękania bloków betonowych, zdarzające się nagminnie w obiektach budownictwa wodnego (a także w masowych betonach w budownictwie fortyfikacyjnym) stanowią w gruncie rzeczy węzłowy problem, wokół którego koncentrują się różnego rodzaju zabiegi w kierunku wypracowania metod zmierzających do eliminacji owych zjawisk (opinie o programie).

Obniżenie zawartości cementu

W zasadzie najprostsze byłoby zmniejszenie wymiarów bloków oraz zwolnienie tempa ich wykonywania, jednakże sposób ten - poza sporadycznymi przypadkami - nie może być powszechnie stosowany, gdyż w rezultacie prowadziłby do znacznego wydłużenia czasu trwania budowy i podwyższenia kosztów. W poszukiwaniu właściwych rozwiązań, zmierzających w ostatecznym rezultacie do obniżenia temperatury wiązania i tężenia betonu lub ochrony bloków przed pęknięciami, w technice betonowego budownictwa hydrotechnicznego opracowano szereg metod, stosowanych bądź każda oddzielnie, bądź łącznie (segregator aktów prawnych).

W pierwszej ćwierci bieżącego stulecia stosowane były w budownictwie wodnym betony o dozowaniu cementu najczęściej 300-400 kg/m3. Z biegiem czasu przy rozdzielaniu betonów na okładzinowe (szczelne) i rdzeniowe (mniej szczelne) przyjął się zwyczaj różnego dozowania cementów w obu rodzajach betonu, przy czym w Europie najczęściej spotyka się betony okładzinowe o dozowaniach 250-300 kg/m3 oraz rdzeniowe o dozowaniu 200-250 kg/m3 (co najmniej 180 kg/m3). Technika amerykańska poszła w tym kierunku dalej od europejskiej i aktualnie rekord niskiego dozowania cementu dzierżą 2 zapory w St. Zjednoczonych, a mianowicie Hungry Horse (162 kg/m3) i Canyon Ferry (141 kg/m3), przy czym podane liczby odnoszą się oczywiście do rdzenia (promocja 3 w 1).

Przy strefowaniu betonów należy jednak pamiętać, że różnice w dozowaniu cementu sąsiadujących stref nie powinny być zbyt wielkie (orientacyjnie ^ 50 kg/m3), gdyż zbytnie zróżnicowanie fizycznych własności może także stać się źródłem powstawania rys w ich styku (skurcz, termika etc.). Ponadto przy obniżaniu dozowania cementu niewątpliwie obniża się wytrzymałość i szczelność betonu.