Wystrój skończonych placów

W tym czasie, gdy w spontanicznie narosłą zabudowę już 500-letniej Warszawy wplatały się świetne założenia regularne, gdy jej prastare węzły wzbogacała wielkomiejska zabudowa wieku Oświecenia łącząca się z pełnymi uroku malowniczymi’układami średniowiecza i lat Rzeczypospolitej szlacheckiej, gdy w tej walce i jedności zarazem starego i nowego śmiała myśl architekta pozostawała nieraz niedopowiedziana i urwana w pół słowa przez wydarzenia, które Polsce odbierały własny byt państwowy, a Warszawie stołeczność - w tym samym czasie na północy Europy powstawało wielkie stołeczne miasto, wyrastające od nowa na pustych terenach nadmorskich, od nowa zakładające swój system planistyczny i koloryt obrazu architektonicznego, swój jednolity wystrój skończonych placów i prospektów, przelewające się rytmami kolumnad, błyskami iglic i kopuł, geometrycznymi przestrzeniami wielkich założeń publicznych. Bogactwa architektoniczno-urbanistyczne Petersburga przerosły skalę przeżyć i treści umysłowych ich bezpośrednich zleceniodawców; realizowane na gruncie potęgi gospodarczej i siły politycznej cesarstwa uwieczniły siłę twórczą ciemiężonego ludu rosyjskiego (program uprawnienia budowlane na komputer).

Konieczność oświetlenia tradycji kultury ojczystej na tle najwybitniejszych osiągnięć architektury i urbanistyki światowej jest zasadą ogólnie uznaną, znajdującą wyraz w wielu wybitnych pracach polskich historyków architektury i urbanistyki. Literatura nasza w tym zakresie wykazuje niestety jeszcze poważne luki, jeśli chodzi o dorobek urbanistyki i architektury Wschodu, a przede wszystkim o bogactwa architektoniczne Rosji (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Zjawisko to odbija się niekorzystnie na środowisku architektonicznym, wciąż jeszcze pozbawionym znajomości nowożytnej urbanistyki i architektury rosyjskiej, stanowiącej jedną z czołowych szkół europejskich (uprawnienia budowlane).

Zamierzenia architektoniczne

Dlatego też wydaje się celowe podjęcie analizy Petersburga, jako wybitnego przykładu ciągłości historycznej w urbanistyce światowej, jako wielkiej, jednolicie pomyślanej kompozycji urbanistycznej ukształtowanej w syntezie z potężną przyrodą wielkiej rzeki (program egzamin ustny). „Rozwiązania te - pisze Tadeusz Tołwiński - łącznic z szeregiem nader udatnych i monumentalnie założonych fragmentów wnętrza miasta postawiły ówczesny Petersburg a dzisiejszy Leningrad na czele najpiękniej rozwiązanych i rozplanowanych wielkich miast nadmorskich i nadrzecznych. Nigdzie, w żadnym mieście europejskim rozwiązania przestrzenne wynikające z krajobrazu przyrody nie zostały przekształcone tak udatnie i w tak wielkiej skali, jak właśnie w omawianej tu stolicy rozrastającego się państwa rosyjskiego. Przy tym należy podkreślić, że wielkie zamierzenia architektoniczne były rozwijane i realizowane w kilku wybitniejszych okresach w ciągu dwóch z górą stuleci…" (opinie o programie).

Przykład Petersburga uzupełnia materiał polskich tradycji założeń śródmiejskich, w którym brak skończonych systemów urbanistycznych XIX wieku. Petersburg ma wiele bezpośrednich powiązań z losami Polski i Warszawy; reprezentując przodujące dla owych czasów metody i typy zabudowy miasta, na których bezpośrednio wyrosła współczesna kultura komunalna, przerzuca most między procesami rozwojowymi i tradycjami starej urbanistyki a zadaniami naszych dni (segregator aktów prawnych).

W rozwoju nowożytnej urbanistyki rosyjskiej XVIII i początku XIX wieku zaznaczają się trzy odrębne okresy historyczne pokrywające się z kolejnymi półwieczami. Pierwszy obejmujący pierwszą połowę oraz szóste dziesięciolecie XVIII wieku to okres wielkich przesunięć w sztuce budowy miast, okres narodzin nowożytnej szkoły urbanistycznej rosyjskiej powołanej do życia przez przemiany, które nastąpiły w kraju i przez reformatorską działalność Piotra Wielkiego (promocja 3 w 1).