Wyznaczanie połaci dachowych

Pochylenie wszystkich połaci danego dachu jest zwykle jednakowe — w takim przypadku linie narożne i koszowe w rzucie są dwusiecznymi odpowiednich kątów. Stąd wypływa łatwy sposób wyznaczenia połaci dachowych. Przykładowo dach nad budynkiem, mającym w rzucie poziomym kształt litery L, rozplanowuje się w ten sposób, że najpierw wykreśla się dwusieczne kątów prostych ze wszystkich tych wierzchołków, z których mają wychodzić krawędzie narożne i koszowe jak również z punktu E znajdującego się na przecięciu linii okapowej AF z przedłużeniem DC (program na komputer). Następnie łączy się punkty przecięcia dwusiecznych poprowadzonych z wierzchołków szerszego prostokąta ABCE prostą KL, która określa wyższą kalenicę, wreszcie kreśli się prostą MN w połowie szerokości węższego prostokąta, która będzie niższą kalenicą. Punkt M będzie przecięciem trzech linii: EK, MD i MN. Zarówno szerszy prostokąt ABCE jak i węższy EDGF mogą być zakończone połacią trójkątną bądź krawędzią szczytową. Rzuty pionowe dachu określone są kątem spadku połaci — a (program na telefon).

Dach nad budynkiem, mającym w rzucie poziomym kształt kątownika z ramionami nachylonymi pod kątem ostrym 2 y, rozplanowuje się w rzucie poziomym analogicznie jak poprzednio.
W szczególnych przypadkach spadki niektórych połaci mogą się różnić ze względów estetycznych lub konstrukcyjnych od spadków pozostałych połaci. A więc np. w dachu czterospadkowym, zbliżonym w rzucie do kwadratu, przy jednakowych spadkach otrzymujemy bardzo krótką kalenicę, co obniża walory estetyczne obiektu. Przez zwiększenie pochylenia trójkątnych połaci możemy uzyskać dłuższą linię kalenicy, a zatem ładniejszy wygląd dachu (program egzamin ustny). Projektując odmienne spadki możemy w niektórych przypadkach uniknąć niekorzystnego załamania i zmiany poziomu kalenicy.
Przy projektowaniu kształtu dachów należy brać pod uwagę ściany przyległych budynków. Połacie powinny być tak zaprojektowane, żeby woda nie spływała na mur sąsiada.
Kształty dachów

Kształty zewnętrzne dachów zależą od materiałów pokrycia, od klimatu, od względów architektonicznych, konstrukcyjnych i użytkowych oraz od rzutu poziomego. Ten ostatni wpływa na ogólną wysokość i ukształtowanie połaci dachów. Im budynek jest szerszy, tym dach jest na ogół wyższy; im rzut poziomy budynku jest bardziej złożony, tym dach jest więcej skomplikowany (opinie o programie). Ze względów ekonomicznych nad obiektami o dużych wymiarach w planie wykonuje się obecnie najczęściej dachy płaskie.
Kształt dachu nad dużym budynkiem zależy również od wyboru systemu odwodnienia, przy czym odwodnienie może być zaprojektowane na zewnątrz bądź też przez rury spustowe umieszczone wewnątrz bryły budynku.
Poniżej podano charakterystyczne kształty dachów oraz ich nazwy (segregator aktów prawnych).

Dachy stosowane w budownictwie mieszkaniowym i sakralnym
Dach jednospadkowy. Ściany boczne nazywają się szczytowymi, ściana tylna na wysokości poddasza — pulpitową, przy czym może ona ze względów ogniowych wystawać ponad dach.
Dach dwuspadkowy, szczytowy. Ściana boczna nazywa się szczytową, a w obrębie dachu — szczytem.
Dach dwuspadkowy z jedną połacią trójkątną boczną. Dach tego typu może być stosowany w domu przylegającym do obiektu wyższego. Przy takim rozwiązaniu woda nie gromadzi się wzdłuż ściany sąsiada.
Dach czterospadkowy tzw. b r o g o w y ma dwie połacie podłużne trapezowe i dwie boczne trójkątne. Dach ten ma tę samą powierzchnię pokrycia co dwuspadkowy, natomiast nie ma szczytu, daje zatem pewną oszczędność na ścianach szczytowych.

Dachy uskokowe

Dachy uskokowe charakteryzują się kilkoma kolejno wznoszącymi się do góry połaciami o takim samym lub niezbyt różniącym się pochyleniu z niedużymi uskokami stanowiącymi przeważnie pionowe lub ukośne obramienia. Są to stylowe dachy polskie, sięgające tradycją średniowiecza (promocja 3 w 1).
Dach mansardowy ma dwa rodzaje połaci: górne — mniej lub więcej pochyłe odpowiednio do materiału pokrycia i dolne — strome. W obrębie połaci dolnych dachu mieszczą się zwykle pomieszczenia mieszkalne, przy czym okna wykonywane są w wybudówkach wystających na zewnątrz dachu.

Nazwa tego rodzaju dachu pochodzi od francuskiego architekta Mansarda z XVII wieku.
Dach naczółkowy jest odmianą dachu dwuspadkowego, w której naroże trójścienne dwóch połaci i szczytu jest ścięte płaszczyzną ukośną Dach naczółkowy umożliwia urządzenie na poddaszu pomieszczenia mieszkalnego od strony szczytu.