Zamknięcia klapowe

Zamknięcia klapowe nadają się do niezbyt wysokich piętrzeń, na ogół nie przekraczających od 1 do 6 m ponad próg jazu. Niekiedy są stosowane jako górne zakończenie zasuw i segmentów, pozwalające przepuszczać wierzchnie warstwy wody (i ew. lodu) nad zasuwką. W tym zastosowaniu wysokość ich nie przekracza zazwyczaj 1,5 m (program uprawnienia budowlane na komputer).

Stanowią one konstrukcję odmienną od obu wyżej opisanych typów. Istota ich polega na tym, że elementy piętrzące wodę (są nimi niewielkie zasuwy, np. zastawki drewniane, a niekiedy oddzielne belki zakładane, zwane szandorami) opierają się na specjalnych konstrukcjach (stojakach), usuwanych z profilu jazowego w okresie przejścia wód (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Konstrukcjami takimi mogą być pionowe słupy oparte górą o belkę mostową, a dołem o wnękę w progu, przy czym słupy owe przy otwieraniu jazu unosi się do góry. W ten sposób skonstruowane jazy noszą nazwę jazów mostowych; spotyka się je bardzo rzadko. Inny sposób podparcia elementów piętrzących przedstawiają tzw. jazy kozłowe. Kozły stanowiące rodzaj filarów, budowane ze stali, składa się w dół tak, że W’oda przepływa ponad nimi (uprawnienia budowlane).

Z różnych systemów kozłów największe zastosowanie znalazły kozły Poirćego, składane przez obrót około osi równoległej do nurtu wody, a więc w kierunku poprzecznym do nurtu. Były one bardzo rozpowszechnione w XIX wieku. Stosowano je najczęściej przy kanalizacji rzek dla celów żeglugowych, gdy chodziło o niewielkie spiętrzenia, zazwyczaj nie przekraczające 2,5-3 m, oraz gdy nie zależało na szczelności jazu. Składało się je zawsze przed zimą na okres zlodzenia rzek, a także w okresach powodziowych, gdy podwyższone stany wody na rzece umożliwiały żeglugę bez konieczności piętrzeń. Obecnie nie buduje się ich niemal zupełnie, jednakże na wielu stałych drogach wodnych jazy takie są jeszcze w eksploatacji, m. in. w Polsce na skanalizowanej Odrze i Noteci.
Każde spiętrzenie wody może być wykorzystane do produkcji energii elektrycznej, o ile tylko przepływ wody, który łącznie z wielkością piętrzenia decyduje o mocy i produkcji energii, uzasadnia gospodarczą celowość inwestycji (program egzamin ustny).

Siłownie przyjazowe

W krajach nie posiadających zasobów paliw, a dysponujących natomiast obfitością wód i możliwościami wykorzystania dużych różnic poziomów, energetyka wodna jest niekiedy jedynym lub najbardziej rozpowszechnionym źródłem energii elektrycznej (przykładowo Szwajcaria, Włochy, Norwegia, Szwecja), zaś budowle piętrzące wznoszone są często tylko dla potrzeb energetyki.
W rozwiązaniach elektrowni wodnych, które zgodnie z rozpowszechnioną u nas nomenklaturą będziemy nazywać siłowniami wodnymi, abstrahując od ich roli w systemie energetycznym.

Budowane są zazwyczaj obok jazu i stanowią na równi z jazem element budowli piętrzącej (opinie o programie). Siłownie takie pracują na spadzie, tzn. różnicy poziomów górnej i dolnej wody, identycznym ze spiętrzeniem na danym jazie. Spotyka się je najczęściej na rzekach nizinnych, pracujące ze zmienną mocą na takim przepływie wody, jaki aktualnie w rzece istnieje, gdyż regulacja przepływu nie istnieje lub jest możliwa tylko w nieznacznym stopniu, uwarunkowanym ograniczoną amplitudą wahań zwierciadła wody w górnym stanowisku. W okresach, gdy przepływ wody w rzece przewyższa zdolność przerobową turbin (przełyk turbin), nadmiar wody zrzuca się jako tzw. wodę jałową przez jaz lub spust.
W budowlanych rozwiązaniach siłowni przyjazowyeh istnieje kilka odmian (segregator aktów prawnych).
Obok rozwiązań typowych spotyka się także rozwiązania z obniżoną halą maszyn, zaś zamiast suwnicy obsługującej halę daje się ponad konstrukcją hali żuraw uniwersalny, obsługujący jednocześnie górne i dolne zamknięcia remontowe siłowni oraz jazu.

Dla zmniejszenia światła jazu instaluje się niekiedy w blokach siłowni urządzenia spustowe zamykane oddzielnymi zasuwami. Instalując zamiast spustu przelew ponad blokiem siłowni dochodzi się do koncepcji siłowni określanej czasem jako podwodna (promocja 3 w 1).
Jeśli na rzece buduje się szereg stopni rozłożonych najczęściej w taki sposób, że dolna woda danej siłowni jest jednocześnie górną wodą następnej siłowni w dole rzeki, rozwiązanie takie nosi nazwę kaskady siłowni wodnych.