Zapora ziemna

Zaporę ziemną stanowi przegroda doliny wykonana z luźnych materiałów pochodzenia mineralnego: gliny, piasku, pospółki, żwiru lub kamienia (program uprawnienia budowlane na komputer). Nasyp tworzący przegrodę składa się z części nośnej (statycznej) oraz z uszczelnienia. Głównym zadaniem części nośnej jest przeniesienie parcia poziomego i pionowego wody oraz przekazanie tego obciążenia na podłoże gruntowe lub skaliste.

Przekrój poprzeczny zapory ma kształt trapezu, którego krawędź górna (pozioma) stanowi koronę, a krawędzie boczne - skarpę odpowietrzną i odwodną zapory (program uprawnienia budowlane na komputer)c.
Zależnie od technologii wykonania części nośnej rozróżnia się zapory ziemne nasypowe, narzutowe i napławiane. Zapory nasypowe i narzutowe powstają przez mechaniczne lub ręczne układanie materiału ziemnego tworzącego korpus zapory. Różnica między tymi dwoma typami zapór polega na tym, że zapory narzutowe są wykonywane z materiału gruboziarnistego (kamień, tłuczeń, gruby żwir), zaś zapory nasypowe z materiału drobnoziarnistego (drobny żwir, piasek, pospółka, glina) (uprawnienia budowlane).
Zapory napławiane są zbudowane także z materiału drobnoziarnistego, lecz dostarczanego i układanego za pomocą transportu hydraulicznego. Technologia wykonywania tego typu zapór prowadzi zwykle do takiej segregacji materiału, że najdrobniejsze frakcje pyłowo-piaskowe (ew. gliniaste) znajdują się po środku profilu zapory, a frakcje grubsze (żwirowo-piaskowe) przy jej skarpach. Jeżeli zaporę buduje się z materiału przepuszczalnego, to zwykle musi ona mieć odpowiednie uszczelnienie, wykonane z materiału wodoszczelnego (program egzamin ustny).

Zależnie od rodzaju materiału użytego do uszczelnienia zapory i sposobu jego ułożenia w korpusie rozróżnia się:
-zapory z rdzeniem wodoszczelnym plastycznym (ił, glina),
- zapory z rdzeniem wodoszczelnym sztywnym (beton, żelbet).
- zapory z ekranem wodoszczelnym plastycznym,
- zapory z ekranem wodoszczelnym sztywnym (beton, żelbet), stanowiącym jednocześnie okładzinę skarpy odwodnej (opinie o programie).

Stateczność zapór ziemnych

Rdzenie i ekrany plastyczne powinny być obustronnie okryte materiałem ułożonym w postaci filtru odwrotnego. Ekrany sztywne (okładziny) powinny być układane na drenującej podsypce żwirowej.
Stateczność zapór ziemnych jest w dużej mierze uwarunkowana pochyleniem skarp. Z tego względu pochylenie to ustala się na podstawie obliczeń
W zaporach napławianych współczynnik pochylenia skarp daje się znacznie większy niż w zaporach nasypowych i przeważnie wynosi on nie mniej niż 3,5-5,0 (segregator aktów prawnych).

Zapory ziemne mogą być posadowione na podłożach o różnych właściwościach fizyko-mechanicznych. Jeżeli podłoże jest przepuszczalne, to konieczne jest wykonanie jego uszczelnienia w takim zakresie i w taki sposób, aby ciśnienie filtracyjne pod zaporą nie powodowało wymywania gruntu. Zależnie od warunków stosuje się następujące rodzaje uszczelnień podłoża gruntowego:
- przesłony z zastrzyków - gdy podłoże zbudowane jest ze żwirów, rumoszów i spękanych skał,
- ścianki szczelne stalowe lub żelbetowe (stosowane coraz rzadziej) - w gruntach piaskowych, pylastych, piaszczysto-gliniastych i organicznych
ograniczonej miąższości,
- fartuchy iłowe - gdy zapora budowana jest na gruntach słabo lub średnio przepuszczalnych (piaski gliniaste) o dużej miąższości,
- przesłony betonowe i żelbetowe w przypadku podłoża skalnego,
- przesłony iłowe i cementowo-iłowe - wykonywane w wąskoprzestrzennych wykopach pod osłoną zawiesiny tiksotropowej.

Uszczelnienie podłoża w każdym przypadku musi być związane z uszczelnieniem korpusu zapory.
Uszczelnienie korpusu i podłoża nie likwiduje całkowicie przecieków wód ciśnienia filtracyjnego, które wpływa niekorzystnie na stateczność korpusu zapory, a w szczególności na stateczność skarpy odpowietrznej. Aby ograniczyć działanie ciśnienia filtracyjnego i zabezpieczyć się przed wynoszeniem gruntu z korpusu i skarpy, stosuje się drenaż zapory.

Drenaż ten jest zawsze umiejscowiony poza uszczelnieniem, od strony dolnej wody (promocja 3 w 1). Zależnie od położenia rozróżnia się:
1) drenaż wgłębny - realizowany za pomocą galerii i przewodów drenażowych,
2) drenaż powierzchniowy - w miejscu, gdzie woda filtracyjna wypływa z korpusu zapory tj. u stóp skarpy odpowietrznej.