Zmniejszenie nadpiętrzenia
Zmniejszenie nadpiętrzenia można osiągnąć dwojako. Znanym i powszechni stosowanym sposobem jest wykonanie w obrębie luku pionowych ścian w liczbie 1-3 równoległych do kierunku przepływu wód. Nowsze prace doświadczalne i teoretyczne proponują zastosowanie tańszego i skuteczniejszego rozwiązania (program uprawnienia budowlane na komputer).
Polega ono na budowaniu przed lukiem jednego lub dwóch ukośnych progów o wysokości 0,20-0,25 normalnej głębokości wody w bystrzu. Odległość i kąt ustawienia progów może być określony za pomocą obliczeń hydrodynamicznych lub też na drodze doświadczeń laboratoryjnych. Do wstępnych rozważań można przyjmować ustawienie progów pod kątem 30-45° względem osi bystrza. Gdy istnieje niebezpieczeństwo, że z uwagi na znaczne pochylenie dna bystrza woda nabrałaby zbyt wielkiej prędkości, co mogłoby wywołać uszkodzenie konstrukcji, celowa jest okładzina bystrza o szorstkiej powierzchni. Może to być osiągnięte przez wbudowanie w dno i ściany szykan i progów, powiększających w sposób sztuczny szorstkość koryta (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Szykany stosowane są o przekroju prostokątnym lub trójkątnym, przy czym mogą być ustawione po liniach prostych lub zygzakowatych. Wymiary i rozmieszczenie szykan oraz współczynniki szorstkości można określić tylko na drodze laboratoryjnej. Każde bystrze łączy się z korytem dolnej wody za pośrednictwem urządzenia do rozpraszania energii. Zależnie od warunków może to być płyta wypadowa lub przelew w postaci odskoczni. Zakończenie bystrza odskocznią jest, praktycznie biorąc, możliwe jedynie wówczas, gdy teren zbudowany jest z gruntów skalistych i wytrzymałych na erozyjne działanie wód (uprawnienia budowlane). Zaletą tego rodzaju przelewu jest to, że woda wytraca częściowo swą energię na tarcie o powietrze i że strumień wody jest doprowadzony do środka koryta rzeki, gdzie głębokości są znaczne, a odległość wyklucza możliwości rozmycia podłoża fundamentów budowli.
Zwykle wspornik odskoczni oparty jest na filarze, co umożliwia odsunięcie strugi wody daleko od zapory (program egzamin ustny). W pewnych przypadkach nie umacnia się koryta rzeki w miejscu, gdzie spada woda, przez co powstaje tam wybój o dużej głębokości, wystarczającej aby spełniał on rolę wypadu. Ważną rolę przy rozpraszaniu energii na odskoczni odgrywa wachlarzowe rozrzucenie strug wody.
Rozdzielenie strug
Rozdzielenie strug uzyskuje się przez zainstalowanie w końcowej części pionowych ścian i poszerzenie wspornika albo przez umieszczenie na progu szykan odbojowych lub wreszcie przez ukształtowanie progu w postaci łuku z szykanami, co powoduje odrzucenie strug wody na różne odległości. W górnej części szybu, wykonywanego zazwyczaj o kołowym przekroju poprzecznym, znajduje się przelew otwarty, niekiedy z zamknięciami (opinie o programie).
Przelew szybowy z zamknięciami stwarza wiele trudności konstrukcyjnych. Na przelewach o dużej średnicy można zainstalować zamknięcie zasuwowe lub segmentowe ze ścianką piętrzącą w postaci luku w rzucie poziomym. Przelewy szybowe małej średnicy można wyposażyć w zamknięcia cylindryczne, uruchamiane za pomocą serwomotorów olejowych założonych w korpusie przelewu. To rozwiązanie ma wiele cennych zalet w stosunku do poprzedniego. U swej podstawy szyb łączy się z podziemnym kanałem lub sztolnią odpływową. Kanał odpływowy kryty wykonywany jest jako budowla żelbetowa o otwartym wykopie pod korpusem zapory; sztolnia drążona jest metodami górniczymi w zboczu poza zaporą. W pewnych przypadkach przelew szybowy można połączyć ze spustem dennym, który znajduje się w fundamencie szybu (segregator aktów prawnych).
Takie rozwiązanie, aczkolwiek bardziej skomplikowane, jest oszczędne. Przelew szybowy jest budowlą wrażliwą na działanie sił hydraulicznych. Jego konstrukcja wymaga szczegółowych studiów hydraulicznych, w celu określenia sposobów wyeliminowania podciśnienia i uderzeń hydraulicznych w sztolni.
Pewną odmianą przelewu szybowego jest przelew wieżowy. Jego wymiarowanie sprowadza się do wyznaczenia promienia wewnętrznego wieży poprzez laboratoryjne określenie współczynnika wydatku M. Sztolnie i kanały odpływowe przelewów szybowych i wieżowych z reguły są ciśnieniowe (promocja 3 w 1).
