Badania geologiczne

Niemal równie szybkie jest wulkaniczne osunięcie się mułu, znane pod indonezyjską nazwą la- har. Następuje wtedy, gdy stopiona skała napotyka wodę, śnieg lub lód i wówczas lahar powala drzewa i burzy domy swym ciężarem; zanim się zatrzyma, zalewa swe ofiary niczym beton. Nasza wiedza o skutkach erupcji maleje w miarę cofania się w coraz odleglejsze czasy, ponieważ bez zapisanych świadectw rozmiary erupcji z odległej przeszłości trudno ocenić. Informacji o dawnych wybuchach dostarcza częściowo geologia, częściowo zaś mity i legendy, które pierwotnie były jedynie ustnymi przekazami (program uprawnienia budowlane na komputer).

Badania geologiczne wykazują bezsprzecznie, że zniszczenie Mount Mazania w Ameryce Północnej w roku 4 000 p.n.e. było skutkiem jednego z najpotężniejszych wybuchów w prehistorii (program uprawnienia budowlane na ANDROID). O ilości pyłu i skał, które musiały wówczas zostać wyrzucone w powietrze i następnie przeciągnąć nad kontynentem, świadczy powstałe wówczas jezioro Crater (Crater Lake) o średnicy 10 kilometrów. Odnalezione w stanie Nebraska pozostałości pogrzebanych w popiele nosorożców stanowią dowód jeszcze potężniejszej eksplozji. Nie zdołano ustalić miejsca tej katastrofy, ale wydarzyła się prawdopodobnie około 10000 lat temu. Tajemnicza jest również nowsza erupcja, która wydarzyła się na greckiej wyspie Thira - zwanej też Santorinnościach na kilka dni cały basen wschodniego Morza Śródziemnego (uprawnienia budowlane).

Gejzery

Na nieszczęście nie zachowały się żadne bezpośrednie przekazy o tym niezwykłym wydarzeniu. Jednakże znaleziska na leżącej w pobliżu Krecie świadczą o tym, że erupcja mogła zniszczyć nie tylko osady i miasta, ale rów no, że wybuch na Santorinie nastąpił zbyt późno, by mógł przyczynić się do tej wiekopomnej katastrofy. Jednakże nowe dowody - uzyskane ze źródeł tak odległych jak lodowce na Grenlandii oraz prastare sosny w Kalifornii - pozwalają przypuszczać, że zagłada Santorinu mogła przyczynić się do tragedii starożytnych Kreteńczyków. “Aktorami" tego imponującego spektaklu były gejzery, pokrywające ląd Islandii gęściej niż w którymkolwiek innym miejscu na Ziemi (program egzamin ustny). Ich nazwa, która rozpowszechniła się na całym świecie, pochodzi od potężnego wytrysku wody i pary o nazwie Geysir, znajdującego się w Haukadalur na Islandii. Regularnie wystrzelał on na wysokość 50 metrów, lecz dziś jego erupcje są dość rzadkie. Nazwa ta pochodzi zapewne od staronorweskiego słowa geysa, które oznacza „wytryskiwać" (opinie o programie).

Islandia zawdzięcza swe gejzery temu, że leży „okrakiem” na Grzbiecie Śródat- lantyckim, gdzie dwa wielkie fragmenty skorupy Ziemi oddalają się od siebie. Dzięki temu obie Ameryki odpływają od Starego Świata, a proces ten trwa już miliony lat. W miejscu rozdzielenia się dwóch płyt tektonicznych skorupa Ziemi staje się cieńsza. Powstaje słabsza linia, pod którą roztopiona magma unosi się ku górze, tworząc w leżącej ponad nią, gąbczastej skale specyficzne komory. Ognista ciecz może poprzez skorupę wypływać z nich na boki,. W trakcie tego procesu ogrzewają się otaczające magmowe komory skały, z którymi następnie styka się przeciekająca w dół przez porowaty grunt woda. To, co dzieje się potem, zależy od okoliczności (segregator aktów prawnych).

Jeżeli woda może swobodnie wypływać na powierzchnię, wówczas kipi w postaci gorącego źródła lub wrzącego stawku z mułem. Kiedy wreszcie ciśnienie osiągnie wartość krytyczną, para wyciska wodę z tej -kształtowanej na podobieństwo litery U rury. Według szeroko rozpowszechnionego poglądu, „Old Faithful" wybucha niczym mechanizm zegarowy: co 65 minut. W rzeczywistości jednak wszystkie gejzery są nieco kapryśne. Nawet ten modelowy okaz regularności może pozostawać w uśpieniu przez dłuższy czas, niekiedy zaś wybuchać co pół godziny (promocja 3 w 1).