Kategoria ludności miejskiej

Przoduje w tym względzie Angloameryka, gdzie 76,1% ogółu mieszkańców reprezentuje kategorię ludności miejskiej i gdzie jednocześnie rozwinęły się praktycznie wszystkie znane we współczesnym świecie typy procesów urbanizacyjnych oraz związane z nimi formy (formacje) przestrzenno-funkcjonalne. Nieznacznie niższym poziomem urbanizacji legitymuje się latynoska część kontynentu - 66,6% ogółu jej mieszkańców żyje w miastach; znamionuje równocześnie silne zróżnicowanie pod względem udziału ludności miejskiej w ogólnej liczbie mieszkańców poszczególnych krajów  (program uprawnienia budowlane na komputer). Spośród największych demograficznie państw tego regionu najsilniej zurbanizowane są Meksyk i Kuba (po 75%); względnie wysoką stopą urbanizacji odznaczają się też Dominikana (4%) oraz Nikaragua (62%). W większości pozostałych krajów przedmiotowe wskaźniki wahają się w przedziale 35- 50% (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Oznacza to, że w najbliższych latach wejdą one w fazę wzrostu ludności miejskiej, gł. przez napływ do istniejących ośrodków miejskich (zwł. centrów regionalnych i ponadregionalnych, w tym stołecznych) imigrantów z terenów wiejskich. Tę klasyczną drogę urbanizacji ma za sobą np. Dominikana, gdzie w okresie 1950-1996 odnotowano wzrost odsetka ludności miejskiej z 24% do 64% (uprawnienia budowlane). Typ państwa o silnie zaawansowanym procesie urbanizacji reprezentuje Gwatemala. W latach 1950-1996 liczba ludności miejskiej zwiększyła się tutaj aż o 917%, podczas gdy w kategorii zaludnienia ogółem odnotowany został przyrost rzędu 280% - oznacza to ponad trzykrotnie wyższe tempo wzrostu ludności miejskiej. Pomimo to ciągle jeszcze większość, bo 58% (1996) ogółu mieszkańców Gwatemali, mieszka na wsi (program egzamin ustny).

Miasta stołeczne

Znamienny dla latynoskiej części kontynentu jest także fakt silnej dominacji pojedynczych ośrodków w systemie osadniczym. Z zasady są to miasta stołeczne, które w skrajnych przypadkach skupiają od 35% do ponad 40% całej ludności miejskiej kraju, np. Gwatemala (Guatemala, Ciudad de Guatemala), stolica Gwatemali - 35,5%, a Santo Domingo, stolica Dominikany - 40,7% (opinie o programie). Tworzą one typ ośrodka określanego angielskim terminem prim,ile city, nierzadko przewyższającego wielokrotnie swym demograficznym potencjałem drugie co do wielkości miasto kraju. Gwatemala - klasyczny przykład primate city, licząca 1159 tys. mieszkańców, jest ponad jedenastokrotnie ludniejsza od drugiego co do wielkości miasta kraju - Quezaltenango, zamieszkanego przez 103 tys. osób (1995) (segregator aktów prawnych).

Typ primate city o bardzo silnie zróżnicowanym potencjale demograficznym reprezentują także takie ośrodki stołeczne, jak Meksyk, Hawana, Managua, Port-au-Prince, San Salwador, a także licząca 173 tys. mieszkańców stolica Bahamów - Nassau. Bezwzględnej dominacji tej kategorii miast w krajowych systemach osadniczych towarzyszy ich prymat w zakresie koncentracji potencjału gospodarczego. Do charakterystycznych cech Ameryki Północnej należy także bardzo wysoki poziom urbanizacji terytoriów niesamodzielnych i zależnych. Tutaj notowane są najwyższe w skali kontynentu wskaźniki poziomu urbanizacji - przykładem tego są m.in. Antyle Holenderskie (97% ogółu mieszkańców to ludność miejska), Bermudy (95%), Martynika (91%) oraz Kajmany (90%). Pamiętać należy, iż miasta tych wyspiarskich organizmów politycznych, to w większości niewielkie osiedla - ośrodki miejskie liczące często kilka lub kilkanaście tys. mieszkańców.

Silnemu zróżnicowaniu poziomu rozwoju gospodarczego oraz liczby ludności państw Ameryki Północnej towarzyszą ogromne dysproporcje w zakresie struktury wielkościowej miast oraz zespołów miejskich (obszarów metropolitalnych). Odzwierciedlają one znaczące różnice w stopniu zaawansowania procesów urbanizacji, znajdując wyraz zarówno w rozmaitości potencjału demograficznego i gospodarczego, jak też w odmienności ich przestrzennej skali i niejednorodnym obrazie funkcjonalnym (promocja 3 w 1).

Pomimo wysokiego poziomu urbanizacji Ameryka Północna legitymuje się obecnością jedynie 19 miast o zaludnieniu przekrat zającym I min. Zamieszkuje w nich 43,4 min osób, co stanowi 12,6% ludności miejskiej kontynentu.