Materiał zreferowany

Przodujące te tendencje rodzą się żywiołowo i rozwijają po omacku. Ich walka z przestarzałymi, a głęboko zakorzenionymi tendencjami izolacjonistycznymi toczy się w warunkach chaosu pojęć i braku uświadomienia istoty sporu i jego ideologicznych aspektów (program uprawnienia budowlane na komputer). Wydaje się, że poznanie wykutej w praktyce architektury socjalistycznej, potwierdzonej i wzbogaconej w toku odbudowy Warszawy, metody przebudowy starych ośrodków miejskich miałoby doniosłe znaczenie dla tych przemian. Materiał zreferowany w pracy niniejszej miał na celu ułatwienie tego zadania, miał na celu zilustrowanie - chociażby częściowe, chociażby niepełne i fragmentaryczne - tej historycznie już ukształtowanej metody urbanistyki socjalistycznej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Gdybyśmy chcieli krótko powtórzyć najistotniejsze jej cechy, które dałoby się uogólnić na podstawie całej różnorodności analizowanego materiału, to można byłoby zapewne ująć je w trzy punkty. Podstawową zasadą kształtowania układów założeń śródmiejskich historycznego miasta podlegającego rozbudowie i przebudowie jest jedność kompozycyjna zespołów i budynków historycznych z zespołami nowej zabudowy (uprawnienia budowlane). Jedność ta powstaje w konsekwencji pojmowania procesu przebudowy jako dalszego ciągu rozwoju materialnego dziedzictwa miasta i jego tradycji urbanistycznych, pojmowania dziedzictwa jako żywego prekursora nowej zabudowy i nowego układu miasta, który wchłania zespoły istniejące czyniąc z nich swe integralne elementy. Do podstawowych rysów tej metody należy: przyjęcie historycznego planu miasta jako punktu wyjściowego jego nowego planu generalnego; włączenie historycznych założeń do jednolitego zespołu nowego ośrodka społecznego i rekonstrukcja ich rejonu odpowiadająca ich nowej roli w dzisiejszej rzeczywistości; wykorzystanie i rozwinięcie w ogólnej kompozycji przebudowanego centrum i w jego nowych elementach żywotnych tradycji architektonicznych zawartych w starym jądrze miasta i w ogóle w spuściźnie architektury ojczystej i światowej; rozciągnięcie zasad żywej ciągłości architektonicznej na rekonstrukcję i nowe budownictwo całego miasta (program egzamin ustny). Wszystko to warunkuje jedność kompozycyjną starego i nowego w zespole centrum i w zespole miasta w całości.

Rozwój miast

Przegląd historyczny wykazał, że zasada ta bynajmniej nie wyskoczyła z próżni: jej elementy tkwią u podstaw żywiołowych poczynań rekonstrukcyjnych ubiegłych epok będąc obiektywnym prawem rozwoju miasta w każdym okresie, który znamionowały radykalne przebudowy zachodzące na tle gwałtownego rozwoju sił wytwórczych. Zasada ta znajduje ilustrację w historii urbanistyki polskiej, zwłaszcza w dobie Odrodzenia (renesansowa przebudowa założeń krakowskich) oraz w epoce narastania elementów kapitalistycznych w końcu XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku przede wszystkim w architekturze Warszawy (przebudowa Krakowskiego Przedmieścia, Osi Saskiej, powstanie placów Teatralnego, Bankowego i in.) (opinie o programie).

Urbanistyka socjalistyczna wykorzystuje to obiektywne prawo w sposób świadomy, poznając na materiałach odległych i współczesnych akcji urbanistycznych wszystkie sposoby jego przejawiania się. Świadomość działania tego prawa w urbanistyce socjalistycznej jest nie tylko jej przywilejem, ale i koniecznością dla jej praktyki natrafiającej na znacznie bardziej złożone i znacznie bardziej rozbieżne zestawienia starego i nowego w przebudowywanych miastach. W pracy tej urbanistyka socjalistyczna wyzyskuje nie tylko samą zasadę jedności starego i nowego, ale i cały arsenał zestawień dzieł rozlicznych epok, które pozostawiła nam historia (segregator aktów prawnych). Takie zdobycze przeszłości, jak przekształcenie różnic stylowych w środek kompozycyjnej różnorodności, jak zestawienie odmiennych skał dla wydobycia dominant układów, przeniesione na grunt współczesności pomagają wypracować nowe metody, odpowiadające nowej wielkości miasta i nowym zadaniom przebudowy (promocja 3 w 1).

Jednym z najważniejszych rysów kompozycyjnej jedności nowego i żywotnego starego w założeniach śródmiejskich miast historycznych jest dominujące znaczenie nowego. Ten stosunek kompozycyjny jest odzwierciedleniem życiowego procesu podporządkowania elementów starego planu i zabudowy nowym zadaniom miasta socjalistycznego.