Mieszkania nowo budowane

Podobnej reglamentacji podlegają zasoby dawne znajdujące się w budynkach do wynajmu. W części budownictwa spółdzielczego natomiast wobec wyższego choć również w części subsydiowanego kosztu mieszkania preferencje konsumenta mogą się ujawniać w drodze ekonomicznej. Im większa jest różnica kosztu między mieszkaniem spółdzielczym a państwowym, tym większa następuje selekcja natury ekonomicznej. Podobnie ma się rzecz, jeśli idzie o budownictwo indywidualne, rozwijające się głównie w mniejszych miastach i na wsi (program uprawnienia budowlane na komputer).

Cechą charakterystyczną tego układu stosunków jest zatarcie relacji między rzeczywistym kosztem i wartością użytkową mieszkania a czynszem, czyli ceną płaconą za mieszkanie przez obywatela w sektorze państwowym, dalej skomplikowany układ cen pomiędzy poszczególnymi sektorami, wykazujący różnice zależnie od form zaspokajania potrzeb i użytkowania mieszkania (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W Jugosławii cena mieszkania dla konsumenta została stopniowo związana z kosztami budowy i kosztami utrzymania. Administracyjna procedura rozdziału została zastąpiona bardziej ekonomicznymi metodami zarówno jeśli idzie o zasoby istniejące, jak i mieszkania nowo budowane. Wobec jednak ruchu cen i zwyżki kosztów budowy wytworzyły się różnice w wysokości czynszów między mieszkaniami zależnie od okresu budowy. W porównaniu z dwoma wymienionymi poprzednio krajami wysokość czynszu za mieszkanie stanowi znacznie wyższy udział w budżecie rodzinnym, co wymaga zapewne rozbudowania systemu pomocy socjalnej dla niektórych grup ludności (uprawnienia budowlane). Autorowi artykułu nie są jednak znane posunięcia w tym zakresie.

Z punktu widzenia realizacji preferencji konsumenta najbardziej istotne są następujące trzy sprawy: a) wybór formy zaspokajania potrzeb, b) wybór miejsca i czasu ich zaspokajania, c) wybór rodzaju i standardu mieszkania. W najbardziej pełnym zakresie preferencje mogą być realizowane poprzez budowę lub zakup domu indywidualnego. Forma spółdzielcza zapewnia wybór formy zaspokojenia potrzeb oraz częściowo wybór miejsca i czasu ich zaspokojenia (przy czym czas zależy oczywiście od nasilenia zapotrzebowania, z reguły jednak mieszkanie spółdzielcze można uzyskać szybciej) (program egzamin ustny).

Różnice modelowe

Jeśli idzie o wybór rodzaju i standardu mieszkania, to w zasadzie jest on we wszystkich krajach (również w Jugosławii) regulowany zarówno w budownictwie spółdzielczym, jak i państwowym przez przepisy standardowe, jednakże droższe dla konsumenta formy budownictwa dają pewne możliwości uzyskania wyższego standardu (występuje to szczególnie w formie spółdzielni typu własnościowego) (opinie o programie).

Ten krótki i z konieczności bardzo uproszczony opis elementów systemu gospodarki mieszkaniowej w Polsce i Jugosławii wskazuje na różnorodność rozwiązań instytucjonalnych, które występują w wymienionych krajach (segregator aktów prawnych). Różnice modelowe stają się jeszcze wyrazistsze, jeśli obok opisu instytucji i mechanizmu ich funkcjonowania spojrzeć na wagę poszczególnych sektorów gospodarki mieszkaniowej, strukturę budownictwa nowych mieszkań wg inwestorów, wagę poszczególnych źródeł finansowania.

Istotne również dla scharakteryzowania modelu są niektóre wielkości ekonomiczne, takie jak relacja między rzeczywistym kosztem społecznym mieszkania a ceną płaconą przez konsumenta, relacje między czynszem a kosztem budowy mieszkania, między czynszem a zarobkami, czy między zarobkami a kosztami budowy. W pewnej skromnej mierze tego rodzaju informacje są zawarte w niektórych przypisach, jak również w zamieszczonych tablicach statystycznych (promocja 3 w 1).

Dopiero w takim kontekście modele nabierają barwy życia. Dla niektórych czytelników’ może być nieoczekiwana stosunkowo duża waga ilościowa w zasobach i budownictwie sektora indywidualnego. Wynika ona w dużej mierze z dość znacznej, choć szybko malejącej proporcji ludności zamieszkałej na wsi i zatrudnionej w rolnictwie oraz zbyt małych w stosunku do potrzeb rozmiarów budownictwa uspołecznionego.