Nauka o pracy

Pierwszym człowiekiem, który pracę ludzką badał metodami naukowymi, był amerykański inżynier Fryderyk Winslow Taylor (1856-1915). Na podstawie obserwacji pracy robotników w zakładach mechanicznych w Filadelfii doszedł on do wniosku, że zarówno metody pracy, jak i używane tam narzędzia w bardzo wielu wypadkach nie były odpowiednie (program uprawnienia budowlane na komputer).

Tak np, stwierdził on, że robotnicy używali tych samych łopat do przesypywania piasku, rudy żelaznej i koksu, co nie jest rzeczą właściwą ze względu na różny ciężar właściwy i różną granulację tych materiałów. Zaprojektował więc odmienne rodzaje łopat dla każdego rodzaju materiału.
Taylor stwierdził również, że płace robocze nie powinny być ustalane dowolnie, a wysokość płac powinna być uzależniona od niezbędnego czasu pracy. Aby ustalić właściwy czas pracy dla każdej czynności, Taylor zapoczątkował odpowiednie pomiary, zwane chronometrażem, w wyniku których ustalono normy pracy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Na podstawie przeprowadzonych badań ustalił on cztery zasady naukowej organizacji pracy, a mianowicie:
- Każda czynność, którą wykonują robotnicy, powinna być zbadana naukowo.
- Robotnicy powinni otrzymywać szczegółowe instrukcje o sposobach wykonywania pracy.
- Personel techniczny ma obowiązek kontrolować, czy zadania powierzone robotnikom są wykonywane zgodnie z instrukcjami.
- Wykonanie prac powinno być celowo rozdzielone między poszczególnych wykonawców (uprawnienia budowlane). Na personelu technicznym spoczywa specjalna odpowiedzialność za przygotowanie produkcji.

Taylor miał wielu współpracowników i kontynuatorów, z których największą sławę zdobył H. Emerson (1852-1931). Stworzyłon 12 zasad wydajności pracy. Drugi współpracownik Taylora F. D. Gilberth (1878-1924) poświęcił się specjalnie badaniom ruchów roboczych. Obserwując pracę murarzy, zaprojektował specjalne rusztowania i składowiska materiałów, które w znacznym stopniu zmniejszyły wysiłek robotników (program egzamin ustny).

Zupełnie odmienny sposób

Współczesnym Taylorowi, lecz pracującym niezależnie od niego, był polski inżynier Karol Adamiecki (1866-1933), który znacznie wzbogacił naukową organizację pracy i wsławił się jako twórca harmonogramów.
Aczkolwiek Taylor wniósł do nauki wkład o niezaprzeczalnej wartości, to jednak nie należy zapominać, że był on typowym przedstawicielem gospodarki kapitalistycznej, którą znamionuje wyzysk robotnika. Traktował wszystkich robotników jak bezmyślne automaty, których jedynym zadaniem jest tylko ścisłe stosowanie się do otrzymanych instrukcji. Odmawiał im prawa do myślenia i decydowania o czymkolwiek. Takie nastawienie wywoływało oczywiście sprzeciw robotników.

Wprowadzany do fabryk system pracy Taylora powodował fale strajków zarówno w USA, jak i w Europie (opinie o programie).
Zupełnie odmienny sposób podejścia do zagadnienia organizacji pracy wykazał radziecki inżynier Kowalow. Twierdził on, że każde ulepszenie pracy powinno odbywać się przy współudziale zarówno robotników, jak i personelu inżynieryjno-technicznego. Obserwując pracę robotników wypowiedział on znamienne zdanie: „W każdym pracowniku jest trochę przodownika pracy i trochę niedorajdy”. Stwierdził on bowiem, że każdy człowiek, nawet przodownik pracy, tylko niektóre czynności wykonuje sprawnie i szybko, inne natomiast - niezręcznie i ślamazarnie. Według Kowalowa personel techniczny, obserwując metody pracy przodowników, powinien rejestrować te czynności, które wykonywane są najlepiej (segregator aktów prawnych).

Na podstawie takich obserwacji należy tworzyć instruktażowe wzorce pracy dla szkolenia robotników.
Porównajmy system Taylora z systemem Kowalowa. O ile Taylor uważał, że ustalanie właściwych metod pracy należy wyłącznie do personelu kierowniczego, o tyle Kowalow jest zdania, że o właściwe metody pracy starać się powinien zarówno personel techniczny, jak i robotnicy (promocja 3 w 1).

Muszą oni ściśle współpracować ze sobą w atmosferze koleżeńskiej. Badając pracę robotników należy uwzględniać czynniki fizjologiczne i psychologiczne. Pracy ludzkiej nie można utożsamiać z pracą mechanizmów, gdyż są między nimi istotne różnice. Mechanizm pracuje tylko wtedy, gdy jest w ruchu, natomiast człowiek pracuje nawet wówczas, gdy w pozycji nieruchomej utrzymuje ciężar na plecach, może męczyć się również przy samej obserwacji i dozorze.