Plan generalny

W tym celu opracowuje się na podstawie planu generalnego i projektu technicznego danej budowli szkic, zawierający usytuowanie tej budowli oraz wszystkie osie projektowe stóp fundamentowych (program uprawnienia budowlane na komputer). 

Należy zwrócić uwagę, aby punkty ramy geodezyjnej były poza zasięgiem wykopów. Prace terenowe rozpoczynają się od wytyczenia ramy w oparciu o siatkę realizacyjną. Pomiar przeprowadza się przy użyciu teodolitu z pionem optycznym o dokładności 1″ lub 2CC oraz taśmy. Każdy bok ramy mierzy się dwukrotnie z zastosowaniem dynamometrów i wprowadzając poprawki na temperaturę i długość taśmy. Punkty narożne ramy powinny być zastabilizowane słupkami betonowymi, takimi samymi, jak w siatce realizacyjnej oraz możliwie dobrze zabezpieczone przed uszkodzeniem (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

 Dla kontroli mierzy się przekątne ramy i przeprowadza obliczenie dokładności pomiarów. Mając zastabilizowane punkty narożnikowe ramy ustawia się na nich teodolit i celując na punkty sąsiednie zabija się pale o średnicy 10 cm i długości 1 m w odległościach odpowiadających odstępom osi projektowych. Samą oś zaznacza się przez wbicie (przez wskazanie teodolitem) w pal gwoździa. W ten sposób stabilizuje się wszystkie osie projektowe. Pas ziemi wzdłuż boków ramy, o szerokości około 1 m powinien być ogrodzony w celu ochrony punktów osiowych; w ogrodzeniu powinny być miejsca na wjazdy i wejścia (uprawnienia budowlane).

Operat pomiarowy wyznaczania ramy geodezyjnej i punktów osiowych składa się ze szkicu ramy i osi projektowych, wyników pomiarów długości i kątowych oraz obliczenia poprawek i miar ostatecznych. Mając zastabilizowaną w terenie ramę geodezyjną i punkty osi projektowych, można przystąpić do wytyczenia stóp i ław fundamentowych. W celu wykonania tego zadania ustawia się teodolit na jednym z punktów osiowych na ramie geodezyjnej i celuje na odpowiedni punkt leżący na przeciwległym boku tej ramy. Następnie wzdłuż wyznaczonej w taki sposób linii zabija się szereg palików z gwoździami, zwracając uwagę aby znajdowały się one poza wykopami pod stopy fundamentowe (program egzamin ustny).

Poziom śrub kotwicznych

Identycznie postępuje się na innych osiach projektowych. W ten sposób dla każdej stopy wyznacza się po cztery kołki z zabitymi gwoździami, na których można zawiesić druty i przystąpić do wykopów oraz do ustawiania deskowania. Na jednym z tych czterech kołków zabija się gwóźdź na poziomie „zera” budowlanego. Następnie w oparciu o wytyczone osie projektowe przeprowadza się pomiar inwentaryzacyjny deskowania, podając na szkicach otrzymane odchyłki (opinie o programie).

Jeden ze szkiców otrzymuje kierownik budowy, drugi - inspektor nadzoru budowlanego, a trzeci pozostaje w aktach służby geodezyjnej. Są jeszcze inne sposoby tyczenia osi stóp fundamentowych, które stosuje się w zależności od trudności terenowych.
Specjalnego omówienia wymaga obsługa geodezyjna przy budowie stóp fundamentowych z zakotwiczonymi śrubami, do których ma być przymocowana konstrukcja stalowa lub ciężkie prefabrykowane elementy żelbetowe (segregator aktów prawnych).

Dla wykonania tego zadania buduje się żelazne wzorniki z odpowiednio rozmieszczonymi otworami, nakłada na śruby kotwiczne i przymocowuje do deskowania. Przy pomocy dwóch teodolitów ustawionych na odpowiednich punktach osiowych na ramie geodezyjnej ustawia się w tych osiach rozmierzony uprzednio wzornik celując na znaczki wyznaczające jego główne osie.
Poziom śrub kotwicznych wyznacza się za pomocą niwelatora. W tym celu na poszczególne śruby należy założyć rury żelazne tak, aby opierały się o wzornik, a przez odpowiednie ruchy nakrętki można było śrubę podnieść lub opuścić (promocja 3 w 1).

W czasie betonowania takich stóp fundamentowych powinien czuwać zespół geodezyjny oraz rezerwowa grupa cieśli, aby w razie konieczności, zanim beton stężeje, wzmocnić i ewentualnie poprawić deskowanie.