Powstanie współczesnych rodzajów przegubów

Na powstanie współczesnych rodzajów przegubów i łożysk betonowych wpłynęły głównie następujące okoliczności:
- poznanie wpływu ciężaru mostów betonowych na budowę ich łożysk i przegubów (program uprawnienia budowlane na komputer),
- stwierdzenie mniejszej i powolniejszej odkształcalności termicznej przęseł betonowych w porównaniu z odkształceniami przęseł stalowych,
- stwierdzenie możności wykorzystania odkształceń sprężystych betonu w działaniu łożysk,
- stwierdzenie zdolności przenoszenia przez beton odkształceń plastycznych.
- stwierdzenie możności znacznego zróżnicowania odkształceń gumy w kierunkach wzajemnie prostopadłych przez uzbrojenie siatkami lub blachami w jednym z tych kierunków (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
- elementów przestarzałych w budowie mostów betonowych należą łożyska stalowe. Początkowo do konstrukcyj betonowych wprowadzano łożyska
- kształtach wytworzonych w budowie mostów stalowych: do ustawiania małych przęseł używano łożysk płytowych o płytach płaskich lub wypukłych, do opierania większych - łożysk przegubowych jednowałkowych lub kulistych
- łożysk przegubowo-tocznych wielowałkowych.

Do sklepień i łuków wprowadzono stalowe przeguby jednowałkowe. Przeniesienie łożysk właściwych konstrukcjom stalowym na konstrukcje betonowe nie dawało dobrych wyników, gdyż koszt tych łożysk był parokrotnie większy niż w mostach stalowych wobec znacznie większych ciężarów przęseł betonówych. Zmusiło to po pierwsze do wyboru najprostszych rodzajów łożysk: płytowych i jednowałkowych, a następnie do zastąpienia pełnych wałków przez ich wycinki w postaci wahaczy, wreszcie - do unikania odlewów i zastąpienia ich przez łożyska spawane z blachy na miejscu budowy. Dla zmniejszenia wysokości łożysk, wpływającej na wysokość położenia drogi, szukano rozwiązań w postaci wałków soczewkowych (uprawnienia budowlane).
Starannej konserwacji dla zabezpieczenia od rdzewienia, są drogie i trudne do uzyskania, gdyż nie mogą być wykonane na budowie tymi samymi narzędziami, co konstrukcja betonowa, a muszą być zamówione w odlewni, co przedłuża czas budowy i zwiększa koszty generalne. Łożyska te wymagają starannej konserwacji w celu ochrony ich przed rdzewieniem, gdyż rdza uniemożliwia przesuwy, przesunięcia płyt napotykają wtedy na coraz większy opór i łożyska przestają działać.

Rozbiórka

Podczas rozbiórki starych mostów części łożysk były niekiedy zespolone przez rdzę (program egzamin ustny).
Łożyska typowego mostu drogowego o ustroju Langera i rozpiętości podporowej 40 m, według projektów opracowanych w „Service Central d’Studes Techniques” francuskiego Ministerstwa Robót Publicznych w roku 1940. Pierwszy rysunek przedstawia łożysko przesuwne, drugi nieprzesuwne - oba łożyska są ze stali lanej, dostosowane do przenoszenia reakcji pionowej rzędu 250 T. Łożysko
przesuwne ze stali lanej przęsła o czterech belkach głównych i rozpiętości podporowej 30 m, według projektu tegoż biura. Szersze łożysko jest przeznaczone do niesienia belek podkrawężnikowych, a węższe - do niesienia belek pod jezdnią. W łożyskach tych promienie powierzchni tocznych wahaczy są równe połowie ich wysokości (opinie o programie).

Łożyskami soczewkowymi nazywamy łożyska przegubowo-przesuwne, jedno-wałkowe, w których promień powierzchni tocznych jest większy od połowy wysokości wałka. Ten rodzaj łożysk jest zwykle wykonywany ze stali, a ze względu na swe własności jest lepiej dostosowany do odkształcalności przęseł betonowych niż inne łożyska stalowe (segregator aktów prawnych).
Łożyska te mają zalety łożysk jednowałkowych, a mianowicie:
- składają się tylko z trzech części, tj. wałka i dwóch płyt, podczas gdy w łożyskach wielowątkowych konieczny jest przegub, kołyska, koleba i wałki,
- mają mniejszą wysokość od łożysk wielowątkowych i od łożysk jedno- wałkowych, w których promień powierzchni tocznej jest równy połowie wysokości wałka,
- są łatwiejsze w wykonaniu, mają mniejszą powierzchnię do obróbki i są mniej kosztowne,
-mają większą nośność w zestawieniu z łożyskami o jednym wałku kołowym, wskutek większego promienia krzywizny powierzchni tocznej,
- zachowują stateczność pod działaniem ciężaru własnego wskutek tego, że środek ciężkości wahacza leży niżej od środka krzywizny dolnej powierzchni tocznej.

Wadą łożysk soczewkowych jest pozioma reakcja powstająca przy wychyleniu soczewki z pierwotnego położenia i wzrastająca proporcjonalnie do tego wychylenia. Dlatego też łożyska te mogą być stosowane tylko w przypadkach, w których wydłużenia przęseł są dostatecznie małe. Stąd zakres ich zastosowań w budowie mostów betonowych jest większy niż w budowie mostów stalowych (promocja 3 w 1).