Pyły naturalne

W niektórych przypadkach wpływ zanieczyszczenia może być tylko tymczasowy. W pewnym badaniu beton wykonany z piasku zawierającego substancje organiczne miał po 24 h wytrzymałość wynoszącą 53% wytrzymałości podobnego betonu wykonanego z czystego piasku. Po 3 dniach stosunek ten wzrósł do 82%, następnie do 92% po 7 dniach, a po 28 dniach stwierdzono jednakowe wytrzymałości (program uprawnienia budowlane na komputer).

Glina może występować w kruszywie w postaci powłoki na jego powierzchni, powłoka ta zmniejsza przyczepność między kruszywem i zaczynem cementowym. Ponieważ dobra przyczepność jest istotna dla zapewnienia zadowalającej wytrzymałości i trwałości betonu, ważne jest istnienie wspomnianej powłoki z gliny Istnieją dwa dalsze rodzaje drobnego materiału, który może występować w kruszywie, tj. pyły naturalne i pyły z kruszarek. Pył naturalny jest materiałem o wymiarach 0,002-0,06 mm, tak małe wymiary spowodowane są naturalnymi procesami wietrzenia; tak więc pyły naturalne mogą występować w kruszywie uzyskiwanym ze złóż naturalnych. Z drugiej strony, pył z kruszarek jest drobnym materiałem powstałym w procesie rozdrabniania skały na kruszywo łamane lub, rzadziej, żwiru na kruszony piasek (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

We właściwie zaprojektowanym zakładzie przetwórczym pył ten powinien być usuwany przez płukanie. Inne powłoki miękkie lub luźno przylegające mogą być również usunięte podczas przeróbki kruszywa. Powłoki dobrze przylegające nie mogą być jednak usunięte w ten sposób, lecz jeśli są one chemicznie trwałe i nie wywierają szkodliwego wpływu, to kruszywo może być stosowane bez zastrzeżeń, chociaż może występować zwiększony skurcz. Natomiast kruszywa z powłoką chemicznie czynną, nawet jeżeli są trwałe fizycznie, mogą prowadzić do poważnych zakłóceń (uprawnienia budowlane).

Pyły naturalne

Pyły naturalne i z kruszarek mogą tworzyć powłokę podobną do powłoki z gliny lub mogą występować w postaci luźnych ziaren nie przylegających do kruszywa grubego. Nawet jeżeli występują one w tej drugiej postaci, to nie powinny występować w nadmiernych ilościach, ponieważ wskutek ich miałkości, a więc i dużej powierzchni, zwiększają ilość wody potrzebnej do zwilżania wszystkich ziaren w mieszance (program egzamin ustny).

Wobec tego konieczne jest sprawdzenie zawartości cząstek ilastych, pyłów naturalnych i z kruszarek w kruszywie. Norma BS 882: 1965 ogranicza zawartość wszystkich tych trzech materiałów razem do nie więcej niż: 15% wagowo w piasku z pokruszonego kamienia, 3% wagowo w piasku naturalnym lub piasku z pokruszonego żwiru, 1% wagowo w kruszywie grubym. Norma ASTM C 33-71a ustala podobne wymagania, lecz rozróżnia je dla betonów poddawanych zużyciu powierzchni i innych. W pierwszym przypadku ilość materiału przechodzącego przez otwór sita kontrolnego 75 pm (nr 200 wg BS) ograniczona jest do 3% masy piasku, zamiast 5% ilości dopuszczonej dla innych betonów (opinie o programie). Odpowiadająca wartość dla kruszywa grubego wynosi 1%. Zawartość cząstek ilastych ustalona jest oddzielnie do 1% w kruszywie drobnym i 0,25% w kruszywie grubym. W różnych normach zalecane są odmienne metody badań i w związku z tym wyniki badań nie są bezpośrednio porównywalne (segregator aktów prawnych).

Zawartość cząstek ilastych, pyłów naturalnych i drobnych pyłów z kruszarek w kruszywie drobnym można określić metodą sedymentacji podaną w normie BS 812: 1967. Próbka piasku dodawana jest do roztworu szczawianu sodowego, znajdującego się w kolbie z korkiem i obracana jest poziomo w płaszczyźnie osi kolby przez 15 min, z prędkością ok. 80 obr/min. Cząstki stałe zostają rozproszone, a pozostała ilość materiału zawieszonego jest następnie mieszana za pomocą pipety Andreasona (promocja 3 w 1). Proste obliczenie określa procentową zawartość cząstek ilastych, pyłów naturalnych lub drobnych pyłów z kruszarek w kruszywie drobnym, przy czym wymiar ziarna granicznego wynosi 20 [im.