Region Europa Bałtycka

Region Europa Bałtycka - jako spójny obszar powiązań administracyjnych, gospodarczych, kulturowych, infrastrukturalnych - nie istnieje. Istnieją natomiast przesłanki do kreowania wielonarodowego regionu funkcjonalnego poprzez: rynek pracy, handel, powiązania komunikacyjne, rozwiązywanie problemów ekologicznych. Najistotniejszym spoiwem jest polityczna wola współpracy we wszystkich dziedzinach, której celem nadrzędnym jest szeroko rozumiane bezpieczeństwo zarówno jako unikanie napięć i konfliktów, jak i bezpieczeństwo socjalne mieszkańców, bezpieczeństwo (także swoboda) wymiany dóbr, osób i informacji, a także ekologiczne (program uprawnienia budowlane na komputer).

Do roku 1991 obszar państw bałtyckich był polem konfrontacji trzech ugrupowań: państw NATO i EWG (Republika Federalna Niemiec, Dania, Norwegia), państw Układu Warszawskiego i RWPG (Niemiecka Republika Demokratyczna, Polska) oraz państw neutralnych (Szwecja, Finlandia). Ugrupowania te dzieliła bariera dwóch systemów społeczno-gospodarczych i militarnych (program uprawnienia budowlane na ANDROID). System równowagi opierał się na wzajemnym poczuciu zagrożenia, kreowanym przez doktryny polityczno-wojenne. Jedynym czynnikiem integrującym działania bałtyckie wobec wspólnego zagrożenia była wola działania na rzecz zahamowania degradacji środowiska Bałtyku. Stąd wywodzi się najbardziej rozwinięta struktura organizacyjna (Sekretariat Komisji Helsińskiej - HELCOM), ogarniająca wszystkie państwa bałtyckie (uprawnienia budowlane).

Istniejąca sytuacja utrwaliła pogląd o względnej homogeniczności południowego Bałtyku jako obszaru charakteryzującego się: najwyższym transportem zanieczyszczeń do Bałtyku wprowadzanych głównie rzekami (Odra, Wisła, Niemen, Dżwina, Narwa, Newa), „obrośniętych" kompleksami przemysłowymi oraz wielkimi miastami bez oczyszczalni ścieków, z niskimi nakładami na ochronę środowiska, nieskutecznością systemu prawnego, brakiem motywacji proekologicznych gospodarki i społeczeństwa, zanikiem form demokratycznych władzy i społeczeństwa (program egzamin ustny).

Układ ten uległ całkowitej destrukcji od 1991 roku w wyniku: przemian ustrojowych w Polsce, zjednoczenia Niemiec, odzyskania niepodległości przez Estonię, Łotwę i Litwę, umocnienia roli obwodu kaliningradzkiego jako strategicznej bazy wojenno-morskiej Rosji o najwyższej nad Bałtykiem koncentracji potencjału militarnego (opinie o programie).

Siła kreatywna

Stworzyło to bardzo heterogeniczną strukturę regionów południowego Bałtyku, charakteryzującą się zróżnicowaną gotowością do transformacji systemowej oraz różnicującym je tempie przekształceń, zwłaszcza w zakresie gospodarki rynkowej. Jednocześnie wszystkie te regiony deklarują gotowość przystąpienia zarówno do struktur Unii Europejskiej, jak i integracji bałtyckiej (segregator aktów prawnych). Obiektywne fakty, które nastąpiły po 1991 roku determinują:

1. brak jakichkolwiek aktualnych i perspektywicznych podstaw do homoge- niczności tego subregionu, przeciwnie - region ten charakteryzuje najwyższy poziom konkurencji w działalności gospodarczej, obarczony jest także największą koncentracją sił zbrojnych mocarstwa światowego, które reformując swoją doktrynę wojenno-polityczną, jednoznacznie określa strategię obecności i wpływów nad Bałtykiem;
2. poziom rozwoju ekonomicznego, zaawansowania transformacji ustrojowych i mierników jakości życia głęboko różnicuje ten obszar;
3. struktura sieci osadniczej jest bardzo zróżnicowana;
4. powiązania komunikacyjne, także perspektywiczne (TEM, TER), tworzą układ integrujący oś subregionów Północ-Południe, w małym zaś stopniu integrujący oś Zachód-Wschód.

Odrzucając powyższe wątpliwe i nierozwojowe kryteria regionalizacji obszaru Bałtyku, należy przyjąć bardziej racjonalny i perspektywiczny kierunek myślenia (promocja 3 w 1).

Siła kreatywna Europy Bałtyckiej przeszła w drugą fazę. Pierwsza faza polegała na demontażu gospodarki socjalistycznej, co spowodowało rozpad i przejściowe osłabienie roli Rosji jako mocarstwa światowego. Działania tego dokonały regiony południowego Bałtyku - głównie Polska. Faza ta uległa zakończeniu, przynosząc zarówno rozczarowanie z niespełnionych obietnic polityków zachodniego systemu, jak i tworząc szanse zrównoważonej integracji bałtyckiej.