Regulacja potoków

Regulacja potoków, nazywana ich zabudową, powinna być połączona z równoczesnym lub wcześniejszym utrwaleniem stoków przez zalesienie, darniowanie i oplotkowanie w celu zmniejszenia intensywności obsypywania się i zsuwania rumowiska do potoków (program uprawnienia budowlane na komputer).
Rozróżniamy trzy zasadnicze części potoku: kocioł, szyję i stożek usypowy.

Kocioł jest to miejsce, gdzie zbiera się rumowisko z okalających potok stoków. Szyja, stanowiąca środkową część potoku, łączy kocioł z doliną, gdzie wskutek gwałtownego zmniejszenia się spadku powstaje stożek usypowy. Do najważniejszych prac regulacyjnych w obrębie kotła i szyi należą: umocnienie stoków, budowa przegród przeciwrumowiskowych, umocnień dna i brzegów, obudowa biologiczna, czyli budowa brzegosłonów i sadzenie wzdłuż brzegów pasów wikliny. Zmiana naturalnej trasy na tym obszarze ze względu na warunki terenowe jest raczej utrudniona, a często wprost niemożliwa (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Korekcja progowa. Regulację potoków za pomocą progów, zwaną korekcją progową, w obszarze stożka usypowego można stosować dopiero po pewnym ograniczeniu ruchu rumowiska, to jest po zabudowaniu górnej części potoku w obszarze kotła i szyi. Przekrój koryta oblicza się na średnią wielką wodę.
Normalnie korekcję progową stosuje się przy spadkach od 2 do 20%o. Wyjątkowo może być stosowana na potokach o spadkach dochodzących do 30%o, ale tylko w tych przypadkach, gdy zlewnia potoku jest niewielka i silnie zalesiona, a dno potoku składa się z dużych kamieni.

Na podstawie doświadczeń nad regulacją potoków ustalono, że w naszych warunkach bez względu na rodzaj materiału podłoża i wielkość spadku najracjonalniejszą jest zabudowa za pomocą progów o wysokości nie większej od 0.2-0,3 m. Dno między progami musi być poziome, a głębokości wody nad koroną progu nie powinny przekraczać 0,4 m. Wykonany w ten sposób przekrój poprzeczny ubezpieczony obustronnymi opaskami stawia dostateczny opór erozyjnej działalności wody. Wyrównany spadek korekcji powinien być na całej trasie jednakowy bez względu na wielkość robót ziemnych (uprawnienia budowlane).

Odsypiska

Odsypiska znajdujące się poza uregulowanym korytem potoku, na których rozlewa się wielka woda, powinny być wyrównane z lekkim spadkiem w kierunku koryta. Poza tym należy je zabezpieczyć poprzeczkami i obsadzić wikliną, co znacznie zwiększa ich odporność (program egzamin ustny). Niezabezpieczenie dna za pomocą progów i opasek prowadzi przy erozyjnej działalności wody do poważnych awarii.

Przy szybkim pogłębianiu się dna następuje obniżenie zwierciadła wody gruntowej i związane z tym przesuszenie sąsiednich gruntów. W takim przypadku przywrócenie pierwotnych warunków wodnych jest zadaniem dość trudnym i może być wykonane przez budowę przegród; jeśli górne partie potoku zostały wcześniej zabudowane, zamulenie między przegrodami następuje jednak bardzo powoli (opinie o programie). Zdarzały się przypadki, że między wybudowane przegrody potoku o nad- miernie obniżonym dnie sypano dowożone rumowisko, ponieważ zamulenie naturalne następowało zbyt powoli.
Przekrój poprzeczny potoku uregulowanego za pomocą progów składa się zasadniczo z trapezowego koryta, obliczonego na średnią wielką wodę oraz przekroju inundacyjnego, mieszczącego resztę wielkiej wody katastrofalnej.

Projektowanie trasy potoku przy korekcji progowej jest odmienne niż przy regulacji rzek (segregator aktów prawnych). Nie stosuje się trasy złożonej z łuków o przeciwnych kierunkach, lecz możliwie długie odcinki proste. Jeśli łuki są niezbędne, to między lukami powinny mieścić się wstawki proste o długości nie mniejszej od czterech szerokości zwierciadła największej wielkiej wody. Krzyżowanie się nurtu wielkiej wody z trasą złożoną z dużej liczby zakoli, ubezpieczoną budowlami podłużnymi, byłoby wybitnie szkodliwe.

Regulacja potoków wykonywana z zastosowaniem łuków o promieniach mniejszych od 100 m ulega szybkiemu zniszczeniu. Korekcję progową należy zakończyć powyżej terenu zalewowego odbiornika, stosując stopień wyższy z niecką wypadową i fundamentami zagłębionymi nie mniej niż 1,5 m poniżej dna potoku (promocja 3 w 1).