Sklepienie

Jeżeli sklepienie ma nie tylko znaczną rozpiętość, lecz i wysokość, to wykonuje się je w 2 kondygnacjach, przy czym górna z nich opiera się na dolnej za pomocą klinów dębowych i przekładek prócz tego do złącza wprowadzony jest ceownik w celu rozłożenia na większą powierzchnię sił cisnących przekazywanych przez górne slupy i zastrzały (program uprawnienia budowlane na komputer).

Najprostszymi przyrządami do regulowania w pionie i do opuszczania krążyn są, jak wyżej podano, kliny. Bardziej doskonałymi przyrządami o tym samym przeznaczeniu są dźwigniki śrubowe. Dźwignik śrubowy składa się z wydrążonego korpusu ze stali lanej lub żeliwa z gwintem prostokątnym. Wewnątrz mieści się trzpień nagwintowany od dołu. Na górnym końcu trzpienia znajduje się głowica, która może się luźno obracać dookoła osi pionowej.

Podnoszenie lub opuszczanie głowicy z podtrzymywanym przez nią ciężarem odbywa się przez obrót trzpienia za pomocą pręta stalowego, który się wkłada w otwór lub też za pomocą klucza, jeśli trzpień ma czworokątną lub sześciokątną główkę. Zaleca się, aby głowica spoczywała na główce trzpienia za pośrednictwem kulek łożyskowych, wtedy bowiem uzyska się znaczne zmniejszenie tarcia przy podnoszeniu ciężaru.

Udźwig dźwigników śrubowych wynosi od 1 do 35 T. Zaleca się nie wykorzystywać całkowitego udźwigu podanego przez wytwórnię (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Wysokość podnoszenia jest niewielka, wynosi ona do ok. 20 cm. Do ustawienia ciężkich krążyn i umożliwienia ich stopniowego opuszczania po stwardnieniu betonu lub muru stosowane bywają tzw. piaskowniki, tj. walce żeliwne lub blaszane z kilkoma otworkami u dołu, napełniane piaskiem. Na piasku ustawia się kloc z twardego drewna dopasowany do piaskownika. Kloc ten u góry ma pokrywkę stalową lub żeliwną, do której przyśrubowuje się legar lub podkłada krążyny.

Otworki w piaskowniku są zakręcane śrubami lub zatykane kołkami drewnianymi. Chcąc krążynę opuścić na pewną wysokość wykręca się śruby bądź wyjmuje kołki z otworków i wypuszcza się tyle piasku, ile potrzeba, aby obniżyć kloc o żądaną wysokość. Następnie zakręca się z powrotem śruby lub wciska kołki.

Piasek

Piasek stosuje się przesiany średnioziarnisty, całkowicie wysuszony: piasek mokry, zwłaszcza drobnoziarnisty, nie wydobywałby się z otworków. Aby nie spowodować zawilgocenia piasku, należy kloc posmołować od dołu i na powierzchni bocznej oraz dać na obwodzie u dołu sznur smołowany (uprawnienia budowlane).

Udźwig piaskownika wynosi do ok. 25 T.
Bardzo istotnym zagadnieniem dla wykonywanego na krążynach sklepienia jest takie zaprojektowanie i wykonanie krążyn, aby osiadanie ich przed stężeniem zaprawy w spoinach wspornych kamieni było jak najmniejsze i dla sklepienia nieszkodliwe.
W miarę im sklepienie ma większą rozpiętość, tym bardziej zaznacza się wpływ osiadania krążyn. Wpływ ten jest poza tym większy w sklepieniach na zaprawach szybko twardniejących, a więc cementowych. Klińce w takich sklepieniach utrzymują się tarciem i przyczepnością w pobliżu wezgłowi, gdzie powierzchnie wsporne są mało nachylone do poziomu (program egzamin ustny).

Gdy jednak to nachylenie przekracza 40°, kamienie cisnąc na krążyny osiadają wraz z nimi; jak wiadomo - drewno jest tworzywem, w którym odkształcenia mają charakter pełzający, to znaczy narastają przez pewien czas (kilkanaście - kilkadziesiąt godzin) po przyłożeniu obciążenia: na skutek tego kamień z już twardniejącą zaprawą osiada nadal, a gdy te osiadania są duże lub nierównomierne w różnych miejscach krążyn, wówczas powstają pęknięcia (opinie o programie).

W sklepieniach na zaprawie wapiennej osiadanie krążyn ma znaczenie mniejsze, ponieważ proces twardnienia rozpoczyna się, gdy krążyny już się zdążyły odkształcić. Istnieją następujące przyczyny osiadania krążyn pod obciążeniem:

a) odkształcenie podłoża,

b) odkształcenie złącz,

c) odkształcenie statyczne ustroju,

d) przechylenie poprzeczne (segregator aktów prawnych).

Jeżeli podłożem podpór krążynowych jest grunt, nie należy dopuścić do wciśnięcia w niego konstrukcji: przy mniejszych obciążeniach i twardych gruntach należy ustawiać słupy podporowe na odpowiednio obliczonych balach lub belkach, przy większych obciążeniach i słabszym gruncie wbija się w grunt pale (promocja 3 w 1).

Przy obciążeniu średniego gruntu ok. 1 kG/cm2 można się liczyć z jego osiadaniem rzędu kilku mm (przy niedużych siłach cisnących) do kilkunastu mm (przy znaczniejszych siłach).