Wieloskładnikowe zestawy szkliw fajansowych

Rod względem swego wpływu na topliwość i na płynięcie (w ogólnym przypadku) zasady i alkalia mogą być ujęte w szeregi Segera i Zelcha; szereg bezbarwnych Pb O > BaO > K₂0> Na₂0 > ZnO > CaO > MgO i szereg barwiących CuO > MnO > >Fe₂0₃>Cr₂0₃>Co0>Ni0. Tlenek glinowy zawarty w szkliwach działa różnie. W niewielkich ilościach, przy korzystnym połączeniu z innymi tlenkami, tlenek glinowy działa jak topnik, w znacznych natomiast ilościach zwiększa on trudno- topliwość, lepkość stopu, polepsza sprężystość i odporność chemiczną szkliwa, zmniejsza nieco możliwość powstawania pęknięć włoskowatych i współczynnik rozszerzalności cieplnej, pogarsza płynięcie i przeszkadza krystalizacji (program uprawnienia budowlane na komputer).

Wieloskładnikowe zestawy szkliw fajansowych i majolikowych zawierających alkalia mają niezbyt wysoką wytrzymałość mechaniczną, małą twardość, stosunkowo łatwą rozpuszczalność w kwasach i roztworach alkalicznych oraz małą odporność na działanie wody (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zarazem łatwa topliwość tych szkliw umożliwia prowadzenie ostrego wypalania wyrobów przy niewysokich temperaturach, co zmniejsza znacznie koszt wyrobów i preferuje stosowanie ich na szeroką skalę (uprawnienia budowlane).

W zależności od składu rozróżnia się łatwo topliwe szkliwa ołowiowe, ołowiowo- -borowe i borowe. Szkliwa ołowiowe .mają ograniczone zastosowanie na skutek swej szkodliwości, jednakże dość często są używane do powłok nie stykających się z produktami spożywczymi, np. do płytek ściennych.

Szkliwo ołowiowo-borowe należy do typu przejściowego od szkliw ołowiowych do borowych. Te ostatnie, jako zupełnie nieszkodliwe, w latach czterdziestych wyparły prawie całkowicie z produkcji w radzieckim przemyśle fajansowym szkliwa ołowiowe. Przy wypalaniu tlenek ołowiawy może ulatniać się ze szkliwa, czemu sprzyja obecność tlenku wapniowego w tym szkliwie (program egzamin ustny).

Szkliwa ołowiowe

Szkliwa ołowiowe, wrażliwe na działanie redukujące ognia, łatwo redukują się uzyskując metaliczny połysk. Szkliwa borowe są wartościowe ze względu na swą nieszkodliwość, ale stosowanie ich jest utrudnione na skutek znacznych wahań składu minerałów zawierających bor. Wprowadzenie do szkliwa boru pod postacią boraksu lub kwasu borowego jest nieekonomiczne. Jedno z obecnie stosowanych szkliw borowo-skaleniowych o temperaturze płynięcia 1100-41250°C ma następujący skład surowcowy: 27,4% piasku lubierieckiego, 13,0% sody, 11,4% kredy, 48,2% hydroboracytu. Przy mieleniu bierze się 43,7% fryty, 48,9% pegmatytu, 7,4% kaolinu. Mikro twardość tego szkliwa wynosi 72,5 MN/mm² (725 kG/mm²) przy obciążeniu penetratora 0,98 X (100 G), odporność na działanie ciepła, wg Ilarkorła, 170°C (opinie o programie).

Związki boru mogą być wprowadzone do szkliwa bez jogo Irytowania, ale w praktyce zawsze celowe jest jego Irytowanie. Białe, łatwo topliwe szkliwa borowe z płynięciem w temperaturze 1000°G (wg Filippowa) zawierają od 35 do 55% hydroboracytu, 10% szkła okiennego, 25-30% cyrkonu, 5-15% piasku i 5-10% kaolinu. Hydroboracyt i szkło mogą być zastąpione aszarytem (5%) i krzemianem sodowym (37%) (segregator aktów prawnych).

Szkliwa bezborowo-bezołowiowe nie zawierają obecnie ani ołowiu, ani boru. Zastępuje się je związkami metali pierwiastków ziem alkalicznych tlenkiem strontowym, tlenkiem cynkowym lub tlenkiem litowym. Barwne polewy strontowe do majoliki mogą być otrzymane ze strontowego szkliwa fajansowego przez stopienie zestawu z dodatkami barwiącymi w temperaturze 1100-41200°C. Temperatura płynięcia tych polew wynosi 9G0-4l049°C (wg Sztejnberga i Romańczuka).

Skład takiego szkliwa: 12% technicznego węglanu strontowego, 12 % koncentratu spodumonu (zawiera 4,5% Li₂0), 14% skalenia, 5% sody, 34% kwarcu, 3,9% dolomitu, 19,1% boraksu (promocja 3 w 1). Szkliwo strontowe na fajansie ma mikrotwardość rzędu 52 MX/mm² (530 kG/mm²), jego odporność termiczna wynosi 8-9 cykli cieplnych (wg Sztejnberga i Thierry).