Wybór kamienia w budownictwie

W pierwszym wypadku domysły idą w kierunku kamieniołomów żarnowickich albo raczej nawet z okolic Inowłodzia, w drugim przypuszcza się, że bloki kamienne na trzony kolumn wydobywano z dawna już zarzuconych pokładów z okolicy kanału Goplańskiego (program uprawnienia budowlane na komputer). Niezwykle również ciekawe może być potwierdzenie przypuszczenia o zastosowaniu w Tumie pod Łęczycą piaskowca z zawalonych już obecnie kamieniołomów zwanych ,,Doły Diabelskie ’, a znajdujących się w samym powiecie łęczyckim.

Tak samo użycie wapienia pińczowskiego do wykucia w nim detali architektonicznych w romańskim kościele pod wezwaniem św. Wojciecha w Kościelcu świadczy o wiekowej tradycji tego wapienia, który odgrywa dominującą rolę w obecnym budownictwie. Dotyczy to również piaskowca wąchockiego (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Wybór kamienia w budownictwie romańskim, gotyckim, a nawet częściowo i renesansu zależał od różnych czynników. Wiele zabytków wykonanych z piaskowców o słabym lepiszczu wskutek działań wpływów atmosferycznych ulega procesowi szybkiego niszczenia, który nieubłaganie postępuje coraz to szybciej (uprawnienia budowlane).

Do gatunków tych należy zaliczyć przede wszystkim piaskowce dobczyckie z pasma szarogłazów i piaskowiec Nietuliska z okręgu ku- nowskiego. Niekiedy delikatne rzeźby architektoniczne wykonane z gruboziarnistych piaskowców i wapieni zatracają swe pierwotne kontury. Niszczeją też nieodpowiednio użyte na cokoły wapienie typu pińczowskiego. W wielu wypadkach jednak zły wybór kamienia nie był spowodowany brakiem wiadomości fachowych, do wyboru tego zmuszały kamieniarza warunki gospodarcze, trudności komunikacyjne, zbyt uciążliwy i drogi transport. Zdany był wtedy na surowiec miejscowy (program egzamin ustny).

W budownictwie gotyckim stosowanie kamienia uległo znacznemu ograniczeniu na rzecz cegły. Zmiana ta jednak nie nastąpiła gwałtownie, tkwi ona już w końcowej fazie epoki romańskiej. Wybór nowego tworzywa budowlanego, jakim jest cegła, następował powoli. To stopniowe zastępowanie kamienia cegłą występuje zarówno na terenach Pomorza, jak i w budownictwie krakowskim.

Jury skaliste

Wahania między romanizmem a gotykiem, między wyborem kamienia a cegły dostrzegamy w budownictwie dominikańskim Krakowa i Sandomierza. W krakowskim klasztorze dominikanów zachowały się partie romańskie prawie w całości kamienne albo w całości ceglane, a także partie wczesnogotyckie z samej cegły. Tak więc w Krakowie powstał gotyk ceglano kamienny, ściany były z ciemnoczerwonej cegły, lecz naroża, ościerza okienne, gzymsy, pinakle i maswerki wykuwane z jury skalistej (rys. 7-5). Stosowanie tego zbitego wapienia do robót wykończeniowych w gotyku było prawdopodobnie świadome (opinie o programie).

Wykucie delikatnych elementów z materiału twardego, obfitującego w buły krzemienia przysparzać musiało wiele trudności, lecz żaden inny kamień patynujący się pod wpływem deszczu na kolor ciemnoszary nie dałby w połączeniu z cegłą takich efektów malarskich: kontrastu ciemnych czerwieni i srebrzystych bieli, wykończenia jakby z białej koronki (segregator aktów prawnych).
W gotyku na terenach obfitujących w złoża piaskowców przeważnie cegła stosowana była jako materiał wypełniający, a więc z cegły były wznoszone mury i wysklepki, elementy konstrukcyjne, jak filary służki, żebra sklepienne wykonane były z obrobionych ciosów.

Łączenie tych materiałów ze sobą uzasadnione było następującymi przyczynami:
a. Piaskowce i wapienie zbite posiadające większą wytrzymałość na ściskanie były bardziej odpowiednie na elementy nośne.
b. Profilowane żebra i służki łatwiej było otrzymać z kamienia niż z elementów ceramicznych ze względu na trudności produkcyjne (promocja 3 w 1).

Stosowanie natomiast cegły na wysklepki miało tę zaletę, że cegła posiadająca mniejszy ciężar właściwy od wielu piaskowców (wyjątek stanowią lekkie wapienie typu pińczowskiego) zapewniała budowli lżejszą konstrukcję sklepień.