Zastosowanie głazów narzutowych

Głazy narzutowe są stosowane w budownictwie drogowym jako materiały brukowe, krawężniki oraz kruszywa. Najprostszym brukiem z kamieni narzutowych jest bruk układany z okrągłych kamieni narzutowych o odpowiednio dobranej wysokości, wprost na piasku. Przy należytym wykonaniu i doborze materiału otrzymać można względnie dobrą dla ruchu nawierzchnię, odznaczającą się taniością i dużą wytrzymałością. Prócz tego, bruk taki stanowi dobry fundament pod nawierzchnie innych typów, zwłaszcza nowoczesnych (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przez płytowanie można nadać kamieniom narzutowym, przynajmniej z jednej strony, powierzchnię płaską; dzięki temu bruk układany z tak przygotowanego materiału jest bardziej równy i przy starannym wykonaniu daje nawierzchnię stosunkowo dobrą. Głazy narzutowe dużych wymiarów mogą być w miejscach większego nagromadzenia przerabiane na szlachetniejsze materiały brukowe, jak kostkę nieregularną, kostkę rzędową oraz krawężniki, a odpadki od obróbki - na kruszywo (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Bruk z głazów narzutowych odznacza się różnorodnością barw, struktury i tekstury (poszczególnych kamieni. Przy należytej segregacji materiału i usunięciu kamieni zwietrzałych nie wpływa to ujemnie na jakość i długotrwałość nawierzchni. Dla większości dróg, znajdujących się na obszarach występowania skał narzutowych, kruszywo z nich otrzymane było i jest głównym materiałem do ich budowy i utrzymania (uprawnienia budowlane).                         

Przeróbka głazów narzutowych na materiał brukowy jak również i na kruszywo odbywa się często ręcznie, bardzo często wprost na drodze. Dostarczony materiał przed potłuczeniem powinien być posegregowany w celu usunięcia głazów nadwietrzałych lub zwietrzałych, które nie powinny być przerabiane. Głazy zwietrzałe mięsno-różowego lub brązowawego gruboziarnistego granitu (rapakiwi), tego samego koloru porfiry granitowe i kwarcowe nie nadają się do celów drogowych (program egzamin ustny).

Segregacja szczególnie dokładna

Segregacja szczególnie dokładna jest wskazana, gdy tłuczeń z głazów narzutowych stosowany jest do budowy nawierzchni nowoczesnych, zwłaszcza bitumicznych. Przy powierzchniowym utrwalaniu zwykłych nawierzchni tłuczniowych z materiału narzutowego pomyślny wynik w dużym stopniu zależy od jakości tłucznia użytego na fundament. Większa zawartość ziarn zwietrzałych, kruszących się podczas wałowania, utrudnia przenikanie i przyczępność lepiszcza, a domieszki gliniaste mogą wpływać szkodliwie na jego własności wiążące (opinie o programie).

Do ciężkich typów nawierzchni bitumicznych stosowane jest również kruszywo z głazów narzutowych (tłuczeń i grysy), przeważnie jednak tylko do warstwy dolnej, przy starannej segregacji materiału. Dla niektórych okolic Polski, mających znaczne zapasy materiału narzutowego, duże znaczenie może mieć produkcja grysów granulowanych do lekkich, a zwłaszcza średnich, typów nawierzchni bitumicznych, przede wszystkim do produkcji tzw. grysów bitumowanych. Duże zastosowanie znajduje również tłuczeń z głazów narzutowych przy budowie i utrzymaniu torów kolejowych. Ze skał magmowych głębinowych najważniejsze znaczenie w budownictwie drogowym mają granity. W Polsce granity występują w ‘Fanach oraz na Dolpym Śląsku (segregator aktów prawnych).

Z punktu widzenia budownictwa drogowego ważne są:

• granity masywu Strzegomia i Sobótki,
• granity masywu Strzelina i Ziębic,
• granity masywu Karkonoszy.

Według profesora Kamieńskiego) z wymienionych rejonów należy uwzględnić przede wszystkim masyw’ Strzegomia i Sobótki, położony na południowy zachód od Wrocławia. Na powierzchni granit tego masywni odsłania się wyspowo w wielu punktach okolicy Jawora, Strzegomia i Sobótki, tworząc wzgórza różnej wielkości i kształtu. Przeważnie jest on jednak pokryty przez utwory trzeciorzędu i czwartorzędu (promocja 3 w 1).

Granit występuje tutaj w dwóch głównych odmianach, jako biotytowy i jako dwumikowy. Prócz tego, sporadycznie występuje granit muskowitowy. W budownictwie drogowym znajduje zastosowanie właściwie jedynie granit biotytowy. Na zachodzie mamy do czynienia z tzw. granitem strzegomskim, na wschodzie - z granitem Sobótki.