Zniszczone gospodarstwa

W sumie zgrupowanych tam było 21 wsi, łącznie z Wocławami, które - mimo że były wsią pańszczyźnianą - do ubezpieczenia ogniowego należały wspólnie z wsiami wolnymi. W 1632 r. Marcin Kusch z Wocław należał do organizacji ogniowej wsi pańszczyźnianych (program uprawnienia budowlane na komputer). Tak więc w pierwszej ćwierci XVII w. na Żuławach Gdańskich czynne były dwie organizacje ubezpieczeniowe od ognia. Jedną jeszcze od XVI w. kontynuowało 15 wsi pańszczyźnianych, drugą zaś w 1622 r. utworzyły wsie wolne, skupiając następnie przy sobie dalsze sąsiednie wsie przylegające do Gdańska. Sytuacja ta ukazuje dalsze przejawy różnic istniejących między dwoma grupami wsi żuławskich: pańszczyźnianymi i wolnymi (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Cel działalności obu organizacji był identyczny, zasady działania ubezpieczenia w obu grupach wsi były więc zbliżone. Wysokość i sposób obliczania świadczeń na rzecz pogorzelców ulegały zmianom na przestrzeni XVII w. Według rozporządzenia sprzed 1605 r. we wsiach pańszczyźnianych otrzymywali oni jedynie drewno na budulec, przez co bardzo wolno odbudowywali zniszczone gospodarstwa (uprawnienia budowlane). Wprowadzone w 1605 r. w życie rozporządzenie przewidywało całkiem nowy system ustalania i wypłacania odszkodowań. Jeśli spaliło się doszczętnie gospodarstwo mające jedną włókę ziemi, każdy ze składających się na odszkodowanie płacił mu po 5 groszy od własnej włóki, jeśli spaliło się gospodarstwo dwuwłókowe, każdy opodatkowywał się po 10 groszy od posiadanej włóki, przy trzy włókowym płacono po 15 groszy, przy czterowłókowym - po 20 groszy itd.

Nowe rozporządzenie

O ile gospodarstwo spaliło się tylko w połowie, kwotę odszkodowania dzielono też na głowę (program egzamin ustny). Gdy w zagrodzie spaleniu uległo również ziarno, pogorzelec otrzymywał dodatkowo po ćwierci jęczmienia siewnego i po ćwierci żyta na chleb. W razie braku paszy sołtys powinien był zorganizować pomoc, by pogorzelec mógł przezimować swoje konie i bydło. Stawki te przetrwały do 1632 r., kiedy to wprowadzono nowe rozporządzenia i nowe stawki odszkodowania (opinie o programie).

Wydaje się, że wydarzenia wojenne z lat 1626-1629 przyczyniły się znacznie do opracowania nowego rozporządzenia. Wojna ze Szwecją spowodowała wiele zniszczeń i pożarów na terenie Żuław Gdańskich. W 1631 r. pojawiły się spory w związku z pretensjami o odszkodowanie, którego domagali się pogorzelcy z lat wojny. Ostatecznie otrzymali oni ooszkodowanie, ale było ono niezmiernie niskie w porównaniu z tym, które weszło w życie w 1632 r. Wydaje się, że wypłacenie tak niskiego odszkodowania było wynikiem kompromisu (segregator aktów prawnych). Nowe rozporządzenie z 1632 r. mówiło wyraźnie w paragrafie 16, że wobec uciekinierów, którzy w czasie wojny opuszczą swe domostwa i w ten sposób wydadzą je na pastwę grabieży i pożaru, rozporządzenie przeciwpożarowe, a więc odszkodowanie za zniszczenia, nie będzie stosowane.

W rozporządzeniu z 1632 r. podstawą wymiaru odszkodowania był areał uprawnej ziemi należący do gospodarstwa pogorzelca. Z każdej włóki poszkodowany otrzymywał po 400 grzywien pruskich, i to zarówno od ziemi własnej, jak też dodzierżawianej (paragraf 3). W ten sposób rozwiązany został problem środków potrzebnych do odbudowy zniszczonego gospodarstwa. Każdy sąsiad obowiązany był udzielić pomocy przy zwózce materiałów budowlanych do odbudowy spalonej zagrody, zakupionych przez pogorzelca (promocja 3 w 1). Od każdych czterech włók trzeba było dostarczyć na jeden dzień wóz z końmi do przewozu budulca i takich materiałów, jak: drewno, wapno, trzcina, cegły i dachówki. Wymienione kwoty nie były wystarczające, bo nie obejmowały odszkodowania za utracone zbiory zbóż. Tą ważną kwestią zajmował się odrębny paragraf 10. Określał on, że wysokość odszkodowania za utracone zboże, szczególnie gdy pożar zdarzył się w zimie, kiedy omłoty były już skończone, ustalać mają przysiężni i starsi wsi, w której wybuchł pożar.