Miesiąc: Czerwiec 2022

Aerodynamika molekularna, dział aerodynamiki uwzględniający cząsteczkową strukturę gazu; badania zjawisk fiz. związanych z ruchem ciała stałego w gazie rozrzedzonym. Aeroelastyczność…

AERATOR, ręczne narzędzie roln. w formie obrotowych gwiazd na stylisku, do spulchniania i przewietrzania zbitej powierzchni gleby między rzędami roślin.…

ADYGEJA, rep. w Rosji, na Kaukazie; pow. 7,6 tys. km2, 449 tys. mieszk. (1994), gl. Rosjanie i Adygejczycy; stoi. Majkop.…

ADRIA, m. we Włoszech (Wenecja Eu- ganejska), między dolnym Padem i Adygą; 21,7 tys. mieszk. (1983); sta- roż. ważny port…

Admiralicja, wojsk, kierownictwo marynarki woj.; w niektórych państwach (Francja, W. Brytania) w randze ministerstwa. ADMIRALICJA, prawo sąd zajmujący się wszystkimi…

ADIVAR ladywar] Halide Edip, 1884- 1964, tur. pisarka, działaczka spoi. i polit.; współtwórczyni literatury nar.; prof, literatury ang. uniw. w…

ADENINA, zasada purynowa; jeden z podstawowych składników kwasów nukleinowych i nukleotydów adeninowych, np. ATP, a także składnik wielu układów enzymatycznych;…

ADDA, rz. we Włoszech, 1. dopływ Padu; dl. 313 km; przepływa jez. Como; elektrownie wodne. ADDAMS Jane, 1860-1935, amer. bojowniczka…

ADAMS (ądamz) Henry Brooks, 1838- 1918, amer. historyk i pisarz; historia Stanów Zjedn. oparta na zasadach idealizmu i personalizmu; autobiografia…

ADAMA, SZCZYT, masyw górski na Cejlonie (Sri Lanka); wys. 2243 m; miejsce kultu rei., cel pielgrzymek wyznawców islamu, buddystów i…

Acta POLONIAE HISTORICA, czasopismo nauk. prezentujące dorobek historiografii poi., wyd. od 1958 w Warszawie w językach: ang., fr. i niemieckim.…

ACHTOJ SYN DWAWEFA, XX w. p.n.e., pisarz egip.; jeden z klasyków literatury staroegip.; podręcznik dla kandydatów na urzędników (Kemit), apokryfy,…

ACHDAR, AL-DŻABAL AL-, góry na wsch. wybrzeżu Piw. Arabskiego, gl. w Omanie; wys. do 3075 m. ACHDAR, AL-DŻABAL, AL-, płaskowyż…

Acetamid (amid kwasu octowego) CH,CONH,, krystal. związek org.; stosowany do wyrobu tworzyw sztucznych, lakierów, materiałów wybuchowych. ACETARSOL (stovarsol), lek arsenowy…

AC, marka samochodów produkowanych przez ang. wytwórnię samochodów sport. AC Cars Ltd w Thames Ditton. Academia EUROPEA [akademia e.], organizacja…

Abu BAKR, 573-634, ojciec Aiszy, teść Mahometa, po jego śmierci 632 - pierwszy kalif arab.; zapoczątkował zdobywcze wyprawy Arabów na…

Absolutyzm etyczny, stanowisko wg którego normy i wartości moralne mają charakter absolutny, tj. są niezmienne i wieczne, obowiązujące niezależnie od…

Abreu lobreul Joao Capistrano de. 1853-1927, historyk brazyl.; pierwszy w Brazylii wyd. krytycznie opracowanych źródeł do jej historii, odkrycia i…

About, 1828-85, fr. pisarz i publicysta; czł. Akad. Fr.; republikanin; antyklerykał; szkice polit., powieści obyczajowe, dramaty. ABOWIAN Chaczatur, 1805-48 pisarz…

ABIETYNOWY KWAS C19H,9COOH, kwas żywiczny, otrzymywany z kalafonii; żółty proszek; stosowany m.in. do wyrobu pokostów, lakierów, mydeł. Nicolai Abraham, 1743-1809,…